Karizmatik Liderlik Ve Örgüt Kültürü İlişkisi Üzerine Bir Uygulama

89
III.5.3. Normlar
Normlar, doğru-yanlış ayrımıyla ilgili davranış beklentileridir ve örgüt kültürü
içinde uyulması gereken çalışma koşullarına işaret etmektedirler. Bir işletmede hangi tür
çalışma davranışlarının onaylandığı ya da onaylanmadığı o işletmenin çalışma normlarına
ilişkin bilgi vermektedir. Normlar değerler sistemine bağlı olarak her toplumda bireylere
yol gösteren doğru ve yanlışı, olumlu ve olumsuzu belirleyen kurallar, standartlar ve
fikirler bütünü biçiminde ortaya çıkmaktadır. Norm ve değer arasındaki fark değerlerin
soyut kavramlardan meydana gelmesi, normların ise belirgin ve yol gösterici olmasıdır.
Normlar genel olarak uyulması gereken kurallar biçiminde ifade edilirler. Kimi zaman
açıkça dile getirilmezler, yazılı değildirler ancak örgüt üyelerinin davranış biçimleri
üzerinde önemli etkiye sahiptirler. Örneğin “üstlerinle tartışma”, “kötü haberi veren sen
olma” şeklinde ifade edilen ve paylaşılan normlar, o örgüt içindeki davranışların nasıl
olması gerektiği hakkında bilgileri taşımaktadır (Sabuncuoğlu ve Tüz, 1998: 36-37)
III.5.4. Artifaktlar
İnsanların işitebileceği, görebileceği ve hissedebileceği somut örgütsel
unsurlardır. İnsan eliyle yapılmış şeyler anlamına gelen artifaktlar, fiziksel çevrenin
mimarisi, dili, teknolojisi ve ürünleri, elbiselerin şekli, yöneticilerin kullandığı lüks
otomobiller, örgüt hakkında anlatılan hikâyeler, mitler ve törenler gibi örgütün fiziksel ve
sosyal çevresinin unsurlarıdır. Artifaktlar sözlü, davranışsal ve fiziksel olmak üzere üçe
ayrılmaktadır. Örgüt üyeleri tarafından paylaşılan mitler, hikâyeler ve dil sözlü artifaktları;
ayin ve törenlerde yapılan eylemler davranışsal artifaktları; teknoloji, fiziksel çevrenin
düzenlenmesi gibi unsurlarda fiziksel artifaktları oluşturmaktadır (Bakan ve Büyükbeşe ve
Bedestenci, 2004: 52-54)