Karizmatik Liderlik Ve Örgüt Kültürü İlişkisi Üzerine Bir Uygulama

62
tarafından sergilenebilecek mistik bir nitelik olarak ele almayıp, pek çok lider ve yönetici
tarafından öğrenebilme potansiyeline sahip bir kavram olarak görmeleri ve belirli
davranışsal kalıplara ağırlık vermeleridir. Kuşkusuz liderler ve elde ettikleri karizmanın
gücü, vizyonun izleyicilere transfer edilebilme yeteneği açısından farklılıklar
gösterebilecektir. Ancak atıf kuramındaki davranışsal yönelimlere ve özelliklere ağırlık
vermenin karizmatik olarak algılanma olasılığını arttıracağı da bir gerçektir.
II.3.4. Shamir’in Karizmatik Liderlik (Benlik) Teorisi
Shamir'in Benlik Kuramı, House'un karizmatik liderlik kuramının üzerine inşa
edilmiştir. Dolayısıyla, House'un kuramında belirtilen pek çok karizma öğesi, Benlik
Kuramı’nda da aynen yer almaktadır. (İzleyicilerin lidere yönelik sevgi ve bağlılığı,
örgütün ya da birimin misyonunu taahhüt etmeleri, yüksek başarım hedeflerine yönelik
taahhütleri gibi) Bununla birlikte, Benlik Kuramı, House'un “Karizmatik Liderlik
Yaklaşımı”nda içerilmeyen pek çok motivasyonel süreci de içermektedir. Shamir'in Benlik
Kuramı’nda ağırlık verilen motivasyonel süreçler bazı varsayımlara dayanmaktadır. Bu
varsayımlardan en önemlileri şu şekilde özetlenebilir (Kılınç, 1997: 393):
İnsan davranışı pragmatik ve amaç yönelimli olduğu kadar, aynı zamanda
bireyin duygularının, değerlerinin ve benlik kavramının da ifadesidir. İnsanlar esasen öz
saygılarını ve öz değerlerini korumaya ve arttırmaya yönelik olarak motive edilmişlerdir.
İnsanlar esasen kendi benlik kavramlarının çeşitli bileşenleri arasındaki
tutarlılığı sürdürmeye ve yine kendi davranışları ile benlik kavramları arasındaki tutarlılığı
korumaya motive olmuşlardır.
Bir kişinin benlik kavramı, sahip olduğu değerlerin ve sosyal kimliklerinin
bileşimidir. Söz konusu sosyal kimlikler bir hiyerarşi içinde organize edilmiştir ve belirli
bir kimliğin ön plana çıkması, kişinin bu kimlikle ilişkili başarım fırsatlarının peşinden