Karizmatik Liderlik Ve Örgüt Kültürü İlişkisi Üzerine Bir Uygulama

42
I.2.4.2. Dönüşümcü (Transformasyonel) Liderlik
Dönüşümcü liderlik ilk olarak Dawston’un (1973) “İsyan Liderliği” (Rebel
Leadership) adlı çalışmasında belirtilmiştir. Sosyolojik bir tez olan “dönüşümcü liderlik”
kavramı daha sonra 1978 yılında James McGregor Burns tarafından sistematize edilmiştir
(Erarslan, 2006: 3-4).
Dönüşümcü liderlik Burns tarafından ortaya konulmuş ve daha sonra Bass
tarafından geliştirilip yönetim bilimine kazandırılmıştır. Bu teori modern liderlik teorileri
içerisinde çok önemli bir yerde bulunmaktadır (Hinkin ve Tracey, 1999: 105).
Burns dönüşümcü liderliği çekici, yüksek ideal, hedef ve moral değerleriyle
çalışanların motive edildiği bir süreç olarak karakterize etmektedir. Bass ise, liderin
çalışanlarca güvenilir kabul edilmesi gereğinin önemini belirterek, dönüşümcü lideri örgüt
için tanımlanabilir bir vizyon belirleyen kişi olarak tanımlamaktadır (Bass, 1990: 20). Bu
tanımlamalar çerçevesinde dönüşümcü liderlerin, karizma ve ilhamı birleştirerek
izleyicilerinin bir rol modeli olduklarını söylemek mümkündür. Dönüşümcü liderler,
çalışanların, kendilerine kişisel ve mesleki yaşamlarında önemli etkiye sahip olan kişiler
sorulduğunda tanımladıkları insanlardır. Sonuçta çalışanlar dönüşümcü liderlere, tüm bu
özellikleri nedeniyle takdir, saygı ve güven duyguları besler ve onlara benzemeye çalışır ya
da onları örnek alırlar (İşcan, 2006: 161).
Karizmatik liderlik, lidere duyulan hayranlık ve saygıya dayanır ve dönüşümcü
liderliğin temel elemanıdır. Dönüşümcü liderlik için zorunlu, ancak yeterli tek koşulun
olmadığı belirtilmektedir (Simons, 1999: 12).
Dönüşümcü liderliğin karakteristik özellikleri şunlardır (Pielstick, 1998: 20);