Karizmatik Liderlik Ve Örgüt Kültürü İlişkisi Üzerine Bir Uygulama

63
koşmasına neden olacaktır. Aynı şekilde, bireyin sahip olduğu değerlerden birinin daha
merkezi hale gelmesi, onun belirli bir durumdaki davranışını tercihinde daha fazla etkili
olacaktır.
Buna göre, karizmatik liderler, özel değerlere ağırlık veren ve izleyicilerin
kendi deneyimlerini yorumlamasına yardımcı olacak cazip bir vizyonu açık seçik telaffuz
eden kişilerdir. İdeolojik bir vizyon, “örgüt için daha iyi bir gelecek” imajının
sağlanmasında geçmiş olayları halihazırdaki stratejilerle bağlantılandırarak, izleyiciler
açısından süreklilik duygusu yaratacaktır. Shamir ve arkadaşları, sosyal etkileme
süreçlerini tanımlamak üzere daha önceki katılımcıların da söz ettiği kişisel özdeşleşme,
sosyal özdeşleşme, içselleştirme ve öz fayda kavramlarını kullanmışlardır. Bunlar
(http://www.merih.net/,2009):
a) Kişisel Özdeşleşme: Shamir ve arkadaşları kişisel özdeşleşmeyi, liderin
izleyicilerinden bazıları ile gerçekleştirip, bazıları ile gerçekleştiremediği ikili etkileme
süreci olarak ele almaktadır. Liderin kişisel özdeşleştirme gerçekleştirdiği izleyiciler öz
saygınlığı düşük olan, öz kimliği zayıf olan ve otorite figürlerine bağımlı olma ihtiyacı
yüksek kişilerdir. Kişisel özdeşleşme sonucu bu kişiler liderin benimsediği vizyon, strateji
ve tutumdan ziyade, liderin şahsına sadık hale gelirler. Dolayısı ile de liderin ayrılması
veya ölmesi durumunda, söz konusu izleyiciler özdeşleşebilecekleri ikame bir lider
arayışına gireceklerdir.
b) Sosyal Özdeşleşme: Shamir ve arkadaşları her ne kadar kişisel
özdeşleşmedeki ikili ilişkiden söz etmiş olsalar da, karizmatik liderliğin esasında toplu bir
etkileme süreci olduğunu vurgulamaktadırlar. Sosyal özdeşleşme, benliği, bir grup ya da
topluluk anlamında tanımlamayı içeren bir etkileme sürecidir. Buna göre, bir grup yada