Karizmatik Liderlik Ve Örgüt Kültürü İlişkisi Üzerine Bir Uygulama

20
Modelde yer alan beş liderlik tipinden ekip liderliğinin en etkili liderlik olduğu
ileri görülmektedir. Bu yaklaşım, araştırmacılara göre artan iş başarısı, düşük devamsızlık
ile sonuçlanmaktadır. Örgüt geliştirmenin zenginleştirilmesi ve astların karara katılması
durumlarında ekip liderinin etkisi daha da artmaktadır.
Modele göre liderler için öncelik verimlilik değil, kişiler arası ilişkiler
olmalıdır. Lider, öncelikle çalışanların moralini yükseltip işten doyum almalarını
sağlamalıdır. Bunun için liderler, astlarının işine karışmadan onların işlerini
planlamalarına, düzenlemelerine yardım ederek duygusal destek sağlamalıdır. Lider,
astlarını çok sıkı denetlemek yerine genel denetimden yana olmalıdır. Lider, astlarının
ihtiyaçlarını da dikkate almak zorundadır. Çünkü modele göre, rahat bir iş ortamı ve
verimli bir iş temposu için doyurucu ilişkiler şarttır (Zel, 2001: 107).
Böyle bir modelin en önemli yararı yöneticiler ve liderlere gösterdikleri
davranışı kavramsallaştırma imkânı vermesidir. Ancak uygulamalı araştırmaların bu
modeli fazla desteklememesi, onu araştırmacılar ve teorisyenler nezdinde tartışmalı hale
getirmiştir (http://www2.aku.edu.tr/, 2009).
I.2.2.4. Douglas Mc Gregor’un X ve Y Teorileri
Bu teori Douglas Mc Gregor tarafından 1960 yılında ortaya konulmuştur. Mc
Gregor’a göre yöneticilerin davranışlarını belirleyen en önemli faktörlerden birisi onların
insan davranışı hakkındaki varsayımlarıdır. Dolayısıyla yöneticilerin (ve liderlerin) insan
davranışları hakkındaki inançları ve varsayımları, onların göstereceği davranışı da
etkileyecektir (Zel, 2001: 108).
Douglas Mc Gregor ve Mayo, Taylor’un geliştirdiği klasik yönetim kavramını
tasvir ermiş ve buna X teorisi adını vermiştir. Daha sonra bu teoriyi eleştirerek Y teorisi
adını verdiği beşeri ilişkiler kavramının ilkelerini ortaya koymuştur (Öçal, 2002: 524).