Karizmatik Liderlik Ve Örgüt Kültürü İlişkisi Üzerine Bir Uygulama

55
Dolayısıyla demokrasinin tüm kural ve kurumlarıyla tam olarak yerleşmediği,
düzensizlik, istikrarsızlık ve karmaşanın hakim olduğu ülke ve toplumlarda karizmatik
liderlerin ortaya çıkma ihtimallerinin daha yüksek olduğunu ileri sürmek mümkündür.
Karizmatik liderler sadece yukarıda zikredilen olumsuz koşullarda değil aynı zamanda
büyük ve radikal değişikliklerin yapılması gereğinin ortaya çıktığı koşullarda da ortaya
çıkmaktadırlar (Gül, 2003: 28).
Özetlemek gerekirse karizmatik liderlerin ortaya çıkışını kolaylaştıran unsurları
veya koşulları şu şekilde sıralamak mümkündür (Gül, 2003: 28):
Değişimi zorunlu kılan ya da mevcut durumu yaşanmaz kılan kriz, kaos ya
da belirsizlik koşullarının mevcudiyeti. Bayer ve Weber gibi bazı yazarlar karizmanın
nadiren görülen bir olay olduğunu ve ortaya çıkması için kriz ve/veya olağanüstü liderin
gerekli olduğunu savunmaktadır. Buna karşın Bass, House, Shamir ve Howell gibi diğer
yazarlar krizin, karizmanın ortaya çıkmasını kolaylaştıran bir unsur olabileceğini ancak
olmazsa olmaz özelliği taşımadığını belirtmektedir.
İzleyicilerin görev ve rollerinin ideoloji ile bağlantılandırılmış olması.
Mevcut koşullardan tatminsizlik duygusunun yoğun biçimde yaşanması
(Adaletin açıkça algılanması).
Aslında mevcut olmayan bir sorunun suni olarak yaratılmış olması.
Geleneksel iş görme yol ve yöntemlerinin değerini yitirmiş olması. (Gözden
düşmüş olmaları).
İzleyicilerin kimlik ve değerlerinin liderin vizyonu ile uyumlu olması.
Örgüte bağlılığı sağlayan bir misyonun mevcudiyeti.
Örgütte çok sayıda insanın yetersizlik, korku, pişmanlık, suçluluk,
düşmanlık duygularını yaşıyor olması.