Karizmatik Liderlik Ve Örgüt Kültürü İlişkisi Üzerine Bir Uygulama

70
sembolize eden (örneğin köklü bir politik ya da dini aileden gelen) bir kişi olarak ortaya
çıkacaktır. Her ne kadar Meindl tarafından özel olarak vurgulanmamışsa da, başlangıçtaki
bu değişimler için söz konusu etkileme yönteminin kişisel özdeşleşme olduğu açıktır.
İzleyiciler, liderin geleneksel olmayan davranışlarını taklit ederler ve davaya sadakati
sembolize eden davranışlarda bulunurlar. Örneğin, özel elbiseler giyerler, ayinsi selamlama
ya da el işaretleri yaparlar, özel yeminler, sloganlar ve hatta küfürler kullanırlar. Diğer
üyeler başlangıçta yeni davranışları acayip ve uygun olmayan davranışlar olarak görseler
de, eğilimlerini baskı altında tutan faktörlerin ortadan kalkmaya başlamasıyla sosyal
sirayet süreci hızlanır ve süratle tüm örgüte yayılır. (http://www.merih.net,2009).
Sosyal sirayet yaklaşımına göre lidere karizma atfedilmesi, izleyicilerin
davranışlarındaki değişimin açıklanması yönündeki zihinsel sürecin bir sonucudur.
Özellikle sosyal sirayetin, izleyicilerin kabul görmüş inançları ve aşina oldukları sosyal
kimlikleriyle uygun olmayan davranışlarla sonuçlanması durumunda şiddetli bir
gereksinim olarak ortaya çıkabilecektir. Lidere atfedilen nitelikler, lider ile doğrudan temas
içinde bulunmayan kişiler arasında dolaşan rivayetlerle aşırı mübalağa hale gelebilir.
Örneğin, siyasi bir liderin kahramanca davranışları ya da istisnai özellikleri, belirli bir
siyasi hareketin üyeleri arasında hızla yayılabilir ya da dini bir liderin göstermiş olduğu
mucize ve kerametlerle ilgili söylentiler dini bir cemaatin üyelerine kolayca sirayet
edebilir. Sonuç olarak, informal haberleşme imkanlarının ve süratinin, sosyal sirayeti
hızlandıracağı ve kolaylaştıracağı söylenebilir (http://www.merih.net,2009).
II.3.7. Karizmatik Liderlik Teorilerinin Mukayesesi ve Değerlendirilmesi
Şu ana kadar yapılan açıklamalar ve yukarıda yer alan, bu çalışmada ağırlıklı
olarak ele alınan beş karizmatik liderlik yaklaşımının belirli hususlar açısından benzerlik
gösterseler de, aralarında önemli vurgulama farklılıklarının bulunduğu söylenebilir. House