Karizmatik Liderlik Ve Örgüt Kültürü İlişkisi Üzerine Bir Uygulama

69
aşırı düzeylere tırmanabilir ve insanlar grup olarak normal koşullarda tek başlarına iken
asla yapmayacakları şeyleri toplu halde gerçekleştirirler (Akçakaya, 2010:266).
Murat Akçakaya’nın aktarımıyla Meindl pek çok insanın benlik kavramlarında
“kahramanca” bir sosyal kimliklerinin bulunduğunu öne sürmektedir. Bu kişiler,
kendilerini kurban etmeye ve ekstra çaba harcamaya istekli olmalarını haklı kılan coşkulu
bir pozitif benlik imajına sahip olduklarına inanırlar. Genel olarak da bu sosyal kimlikler,
daha göze çarpıcı diğer kimliklerin gölgesinde kalacak şekilde bastırılmışlardır. Bununla
beraber, insanlar kahramanca sosyal kimliklerini harekete geçirebilecek bir ideolojinin ya
da liderin beklentisi içindedirler. Bu beklentiler de çoğunlukta insanların yaşamını
tehlikeye sokacak ya da kendisine saygısını kaybettirecek ölçüde bir kriz durumunda
karşılanmış olacaktır. Dolayısı ile insanlar bu tür durumlarda ortaya çıkan bir lidere ya da
liderin sembolize ettiği davaya bağlı olarak heyecanlarını ve davranışsal eğilimlerini ifade
edebileceklerdir (Akçakaya, 2010: 266-267).
Bu yaklaşımı diğer karizma kuramlarından farklı kılan en önemli husus,
karizmatik liderin kim olduğunun pek önemli olmamasıdır. Önemli olan bastırılmış duygu
ve tepkileri harekete geçirecek özelliklere sahip bir davanın olması ve birilerinin de bu
davanın sembolik liderliğini üstlenmeleridir. Dolayısı ile başlangıçta davayı sahiplenen kişi
gündemde yeteri ölçüde kalamıyorsa ya da sahneye çok daha cazip birisi çıkarsa,
izleyicilerin sadakatlerinin birdenbire ona yönelmesi kuvvetle muhtemel olacaktır.
Meindl'e göre, sosyal sirayet süreci bir dizi olayı içermektedir. Süreç muhtemelen kendine
güveni düşük, örgütü ile güçlü bir sosyal özdeşleşme içinde bulunmayan bir kaç marjinal
örgüt üyesinin mevcudiyeti ile başlayacak, kahramanca davranış gösteren bir liderin ortaya
çıkmasıyla harekete geçirilecektir. Söz konusu lider de genellikle cazip bir ideolojiyi
vurgulayan ya da sahip olduğu bazı kişilik nitelikleri ve meziyetleri ile bu ideolojiyi