İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur. Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır (https://inkluzivtehsil.az/library).
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi
tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının
artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur.
Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır
(https://inkluzivtehsil.az/library).
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
92 İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Müvafiq (müsbət və mənfi) cavab tədbirlərindən istifadə
Öyrənmənin ən mühüm aspekti hərəkətlərimizin nəticələrini təcrübədən
keçirməkdən ibarətdir. Bu nəticələr yaxşı olduqda, davranışlarımızı təkrarlamağımız
ehtimal olunur. Bu nəticələr pis olduqda isə davranışlarımızı
təkrarlamağımız az ehtimal olunur.
Biz dəfələrlə qaydalar müəyyən edərkən, qaydalar pozulduqda hansı intizam
tədbirlərinin görüləcəyi haqqında avtomatik olaraq qərar qəbul edirik.
Bəli, qaydaları pozan şagirdlər həmişə müvafiq mənfi cavab tədbirləri ilə
qarşılaşmalıdırlar. Lakin faktiki olaraq qaydalara riayət edən, hətta böyük
şagirdlər üçün belə müsbət nəticələr və ya mükafatlar olmalıdır. Aşağıda
müsbət və mənfi nəticələrin nümunələri verilir. Bu təkliflər müxtəlif yaşlara
aiddir. Bəzisi digəri ilə müqayisədə bir yaş qrupu üçün daha yaxşı ola
bilər. Aşağıda müəyyən olunan nəticələr xüsusi prioritet ardıcıllığa malik
deyil. Bütün nəticələr şagirdlərinizlə birlikdə hazırlanaraq razılaşdırılmalı
və məktəb direktoru tərəfindən təsdiq olunmalıdır. Digər müsbət və mənfi
nəticələri müəyyən etmək üçün həmkarlarınız, şagirdləriniz və valideynlərinizlə
birlikdə çalışın. 70
Müsbət nəticələr. Siniflərdə ən çox yayılmış müsbət nəticələr şagird məmnunluğu,
əminlik və özünəhörməti artırmaqla bağlıdır. Şagirdlər qaydalara
riayət etdiklərini bilməli və buna görə, eləcə də təlimdə uğurlarına və nailiyyətlərinə
görə təriflənməlidirlər. Şagirdi tərifləmək üçün bir sıra asan yollar
mövcuddur. Məsələn bura çiyindən vuraraq; “Mən səninlə fəxr edirəm!”
demək; bir günlük sinif liderini seçmək; bir günlük “müəllim köməkçisini”
seçmək; bir qrup fəaliyyət və ya layihənin seçicisi; şagirdi digər müəllimlərin
və ya məktəb direktorunun qarşısında tərifləmək; və ya şagirdlərdən digərlərinə
kömək etməyi xahiş etmək kimi təriflər daxildir. Sinfinizdə işləyə
biləcək digər tərifləri fikirləşə bilərsiniz?
Mənfi nəticələr. Özünüzü, həmçinin şagirdlərinizi izləyin. Mənfi nəticələrdən
tez-tez istifadə sinfin zəif idarə olunmasını əks etdirir və bir
qayda olaraq onu aradan qaldırmaq lazımdır. Şagirdlərinizi diqqətlə və
tez-tez izləyin ki, yanlış davranış böyük problemə çevrilməzdən əvvəl onu
təsbit edə biləsiniz. Bu proses bir neçə şagirdi əhatə edə bilər.
70. Adapted from: Consequences. Collaborative for Excellence in Teacher Education (CETP), National
Science Foundation. http://www.temple.edu/CETP/temple_teach/CM-conse.html#anchor40660 [access
online on 11/28/2005]
Change language