İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur. Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır (https://inkluzivtehsil.az/library).
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi
tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının
artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur.
Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır
(https://inkluzivtehsil.az/library).
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
28 İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
istəyirsinizmi?” Həmçinin Fuad Cavidən üzü divara küncdə dayanmağı tələb
etməklə məntiqsiz və mənasız cəza üsulundan istifadə edir.İkinci ssenaridə,
Fuad sarkazmla Cavidi alçaldır: “Deyəsən kimsə qaydaları unudub.”-
Sizcə Cavid Fuad və direktorun qəzəbli cavablarından sonra özünü
necə hiss edirdi?
Belə ki, 2 və 3-cü ssenari Fuad və Cavid arasındakı müsbət münasibətin
yaradılması nümunəsini əks etdirir. 2-ci ssenaridə Fuad sinifə daxil olaraq
uşaqlardan xüsusi davranışa riayət etməsini xahiş edir (sakit durmaq), o
cümlədən səbəbin nə olduğunu deyir (riyaziyyat dərsi başlayır və hər kəs
dərsə diqqətlə qulaq asmalıdır). Direktorun iradına cavab olaraq soruşur:
“Görəsən direktor niyə belə dedi?” Bu sual Cavidə imkan verir ki, direktorun
davranışının səbəbləri, eləcə də onun davranışının Fuad, direktor və
sinif yoldaşlarını necə məyus etdiyi barədə düşünsün. Həmçinin Fuad başını
yırğalayaraq Cavidə dostları ilə danışmaq üçün vaxt barədə suala düzgün
cavab verdiyini işarə edir. Habelə ona asan riyazi sualı düzgün cavablandırmaq
şansı verərək onun davranışını təqdir edir, qiymətləndirir və gülümsəyir.
Bu Cavidə nümayiş etdirir ki, Fuad hələ də ondan xoşlanır və onu
bəyənir. Burada problem onun özündə deyil, onun davranışında idi.
3-cü ssenaridə Cavidin pis davranışı ilə kifayət qədər nəzakətli davranılır.
Müəllimə ona davranışı üçün cavabdeh olmaq və sonra baş verəcəkləri idarə
etmək şansı verir.
Uşağın pozitiv nizam-intizamı üçün yeddi prinsip
1. Uşağın ləyaqət hissinə hörmətlə yanaşın
2. Cəmiyyətin maraqlarına uyğun davranış, şəxsi nizam-intizam və xarakteri
formalaşdırın
3. Uşağın aktiv inkişafını optimallaşdırın
4. Uşağın inkişaf ehtiyacları və həyat keyfiyyətinə hörmətlə yanaşın
5. Uşağın motivasiyası və həyata baxışına hörmət edin
6. Düzgünlük (bərabərlik və qeyri-diskriminasiya) və ədaləti təmin edin
7. Həmrəyliyi təbliğ edin
Mənbə: Power, F.Clark və Hart, Stuart N. “Konstruktiv uşaq nizam-intizamına
doğru addımlar”: Hart,Stuart N (ed.),Fiziki cəzanın aradan qaldırılması:
Konstruktiv uşaq nizam-intizamına doğru addımlar. Paris: YUNESKO nəşriyyatı,
2005.
Change language