İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam

İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam 97
e) şagirdlərin öz münaqişələrini həll etməkdə uğurları müəllim və administratorlara
aid olan şagird-şagird münaqişələrinin sayının azalmasına
gətirib çıxarır ki, bu da öz növbəsində sərt intizam tədbirlərindən
istifadə ehtiyacını məhdudlaşdırır.
Şagirdlərinizə sülhməramlı olmağı öyrətmək üçün əsas prosedur üç mərhələdən
ibarətdir:
1. Uşaqlara aşağıda qeyd olunanları həyata keçirməyə imkan verən
danışıq vərdişlərini öyrədin:
a) münaqişələrini müəyyən etmək (“biz niyə mübahisə edirik, bu
məsələ niyə və necə yarandı?”);
b) mövqe və təklifləri mübadilə etmək (“Mən fikirləşirəm ki, bu
belə olmalıdır çünki…”);
c) vəziyyətə hər iki perspektivdən baxmaq (məsələn, rol oynamaq
vasitəsi ilə);
d) hər iki uşağın qalib olduğu variantları müəyyən etmək (“qalib-qalib
həll yolu, məsələn, “hansının ən yaxşı olmasını görmək
üçün bunu bu gün sən, sabah isə mən fikirləşdiyim kimi
sınayarıq”);
e) məntiqi razılıq əldə etmək.
2. Şagirdlərə sinif yoldaşları arasında mübahisələrin konstruktiv
həllində vasitəçilik etməyi öyrədin. Vasitəçilik, mübahisənin həllinə
kömək etmək üçün başqa şəxsin xidmətlərini və bacarıqlarını
istifadə etmək prosesidir. Vasitəçiliyi öyrətmək üçün iki şagirdiniz
arasında yarana bilən yaxud artıq yaranmış problemi seçin.
İki şagirdən rol oynamağı, üçüncü şagirddən isə dostları, problem
haqda biliyindən istifadə edərək və nəyin yaxşı kompormis olacağını
hesab edərək onların razılığa gəlməsinə kömək etməsini xahiş
edin.
3. Bütün şagirdlər danışıq və vasitəçilik bacarıqlarını mənimsədikdən
sonra hər gün iki şagirdi (bir qız və bir oğlan tövsiyə edilir) rəsmi
vasitəçi (sülhməramlılar) qismində təyin edilir. Bu rollar bütün si-