İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur. Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır (https://inkluzivtehsil.az/library).
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi
tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının
artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur.
Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır
(https://inkluzivtehsil.az/library).
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
50 İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Ailə və icma
Uşağın qarşılaşdığı problemlərin müəyyənləşdirilməsi və onlarla dayanıqlı
yollarla mübarizənin aparılması üçün ailələr və icmalar uşaq müdafiəsi və
qayğısının ilkin pilləsində dayanmalıdır. Nizamsız davranışa qarşı ən effektiv
tədbirlər güclü, qayğıkeş və səmərəli ailə və icmalardan keçir. Aşağıda
şagirdin məktəbə getməsi və oradakı davranışının müəyyən olunması üçün
ailə və icma ilə bağlı əsas mülaizələrin bir qismi yer alıb. Sizin cəmiyyət,
ölkə və ya mədəniyyətinizdə uşağın məktəbdə iştirak və davranışına
təsir edə biləcək digər ailə və ya icma faktorları varmı?
Yoxsulluq və Təhsilin Praktiki Dəyəri. Yuxarıda qeyd olunan əmək fəaliyyəti
ehtiyacı ilə əlaqəli şəkildə yoxsulluq şagirdin məktəbdəki performansına
və davranışına təsir edir. Maddi yük altında qalan valideynlər
hətta yaşamaq üçün lazım gələn təməl ehtiyacları qarşılamaqda təzyiq
altındadırlar. Belə ailələrdə uşaqlar öz təhsili və gələcək həyatı hesabına
ailəyə gəlir gətirməlidir. Xüsusən də valideynlər uşaqların gündəlik
həyatında təhsilin məna kəsb etmədiyini düşündükdə və nəticədə uşaqların
məktəbə getmə məcburiyyətini dərk etmədikdə və onların məktəbdə
(həmçinin evdə) davranış qaydalarına riayət etmələrinə maraq göstərmədikdə
belə hallar baş verir. Valideynlər yerli məktəblərin keyfiyyətli təhsil
vermədiyini və uşaqlarının müəyyən peşələrə yiyələnməsinin sinifdə öyrənəcəklərindən
daha faydalı olacağını da düşünə bilərlər.
Yoxsulluğun səbəbləri iqtisadi olduğundan, kasıb uşaqların məktəbə cəlb
edilməsi və aktiv şəkildə öyrədilməsi barədə effektiv strategiyalar uşaq
və onun ailəsi üçün qısa və uzun müddətli iqtisadi stimullara əsaslanmalıdır.
Yetərsiz qayğı göstərmə. Pul qazanmaq ehtiyacı bəzi valideynləri öz
uşaqlarına qayğı göstərmək üçün az zaman ayırmağa vadar edir. Bəzi hallarda
onlar müvəqqəti və ya daimi surətdə öz evlərindən miqrasiya etməyə
məcbur olurlar. Nəticədə, onlar uşaqların qayğısını yaşlı nənə-babaların və
ya başqalarının öhdəsinə buraxırlar. Valideyn və ya qəyyumların uşağı uyğun
qayğı ilə təmin edəcək biliyi, təcrübəsi və ya resursları olmadıqda,
bu, xəstəlik və aclığa yol aça bilər. Onlar həmçinin pula ehtiyac duyduqda
təhsilə dəyər vermir və uşağın sinifdə özünü necə aparması ilə də maraqlanmırlar.
Bu uşaqlara yardım etmək məqsədilə hansı tədbirlər görülə
bilər?