İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur. Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır (https://inkluzivtehsil.az/library).
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi
tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının
artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur.
Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır
(https://inkluzivtehsil.az/library).
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
94 İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Taymaut zamanı ehtiyatlı olun
Taymaut (Timeout – qısa fassilə) ən çox tanınan və mübahisəli intizam metodlarından
biridir. Bu metod zamanı şagird bir yerdə oturmalı, oynamamalı
və ona başqaları ilə danışmağa icazə verilməməlidir. Yeganə əyləncə
hər dəqiqənin saniyələri keçənə qədər saata baxmaqdır.
Taymaut metodu ilk seçim olmamalıdır, lakin bu, digərlərinə ziyan vuran
və ya özünə zərər vuraraq təhlükə altına qoyan şagird üçün son çıxış üsuludur.
Bu metodun nadir hallarda və qısa müddət ərzində istifadəsi şagirdin
xoşagəlməz vəziyyətdən sonra sakitləşməsinə və özünü ələ almasına
imkan verə bilər. Bu metod tez-tez və qeyri-müvafiq şəkildə tətbiq
edildikdə, təsirsiz olmaq ilə yanaşı eyni zamanda şagirdə ziyan da vura
bilər. Məsələn, özünü idarəetmə əvəzinə şagirdin qəzəb və aqressiyası
arta bilər. Bu metod cismani cəza formasında tətbiq edildikdə, psixoloji/
emosional ağrı ilə nəticələnə bilər.
Taymaut metodunun nə qədər davam etməsi mübahisəli məsələdir. Bəzi
mütəxisslərə görə bu iki–üç dəqiqədən çox olmamalı, digərləri isə on iki yaşa
qədər bir uşaq yaşının hər ili üçün bir dəqiqə tövsiyə edir. Yaşın hər ili üçün
bir dəqiqə sınaq-səhv metodu ilə müəyyən edilib. Görünür ki, bu, şagird narazılıq
hissi keçirmədən yaxşı davranışa nail olmağa kifayət edir .
71
Şagirdə taymaut metodunu tətbiq etməzdən əvvəl aşağıda qeyd olunanlara
əmin olun: 72
♦
Taymaut metodunu təcrid edilməsi, müvafiq həvəsləndirmə olmadan
məhəl qoyulmaması və ya tərk edilməsi yolverilməz olan çox
kiçik uşaqlarda tətbiq etməyin.
71. Goodkids: A Basic Parenting Guide. http://home.flash.net/~goodkids/ [accessed online on 10/10/2005]
72. DCFS. Bureau of Regulation and Licensing. HFS 46 Group Day Care Manual. APPENDIX O.
EARLY YEARS ARE LEARNING YEARS. Time out for “timeout” http://www.dhfs.state.wi.us/rl_dcfs/
GDC%20Manual/HFS46-Apdnx-O. pdf#search=’DCFS%20Bureau%20of%20Regulation%20and%20
Licensing%20 Early%20Years%20are%20Learning%20Years%20Time%20out%20for%20timeout’
[accessed online on 10/10/2005]
Change language