İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur. Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır (https://inkluzivtehsil.az/library).
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi
tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının
artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur.
Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır
(https://inkluzivtehsil.az/library).
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
36 İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Fəaliyyət: Eyni şagird, fərqli davranış
Sinifdə davranışı ilə sizi narahat edən və ya qıcıqlandıran bir şagirdi seçin.
Bir həftə ərzində, xüsusən də sinifdən kənar hallarda onu davamlı müşahidə
edin. O şagird başqa siniflərdə də digər müəllimlərlə və ya digər şagirdlərlə
sizin sinfinizdə etdiyi kimi hərəkət edir? Əgər məktəbdə qarşılaşdığı digər
situasiyalarda fərqli davranış nümayiş etdirirsə, niyə məhz sizin dərsinizdə
belə hərəkətlərə yol verir? Onun davranışı ilə problem yaşamayan müəllimlərlə
məsləhətləşin. Onlar sizdən fərqli nə edirlər? Siz də Leyla müəllimə
kimi tələblərinizi şagirdə sual şəklində ünvanlayırsınız? Onu cəzalandırdığınız
üçünmü sinifə gəlmək istəmir? Ona seçimlər təqdim edib, nəticələri
ilə başa çıxmağına digər müəllimlər də şərait yaradırlar? Davranışında daha
məsuliyyətli olması üçün ona necə yardım edə bilərsiniz?
Hər şagirdin öz davranışında seçimlərə əsaslandığını qəbul etdiyimiz halda,
bu yanaşmanı sinifdə və ya şagirdlərlə təmasda olduğumuz digər hallarda
verdiyimiz reaksiyalara tətbiq etməliyik.Öncə etdiyimiz seçimləri və bu seçimlərin
səbəblərini sorğulamalı, daha sonra özümüzü həm səs, həm də jestlərlə
necə ifadə etdiyimizə diqqət göstərməliyik.
Mənsub olmaq zərurəti
Şagird davranışının ən son məqsədi aid olmaq zərurətini yerinə yetirməkdir.
35 Fundamental ehtiyac olan aidiyyət zərurəti həm uşaqlar, həm də yetkin
şəxslərə məxsusdur. Hər birimiz aid olmaq üçün dəyərli bir yer tapmağa
və onu saxlamağa çalışırıq. Öz axtarışımızda bizə dəyər qazandıracağını
düşündüyümüz inanc, hissiyyat və davranışları seçirik. Bir çox şagirdlər
günün əhəmiyyətli hissəsini məktəbdə keçirir. Bu səbəbdən onların sinif
daxilində və ya məktəbdə özünə yer tapa bilmə bacarığı mühümdür. Şagird
kollektivə mənsub olmaq zərurətinə nail olmaq üçün istər düzgün davranış,
istər nizamsızlıq metodunu həyatın ilkin mərhələlərində seçir və daha sonra
bu, onu xarakterizə edən yaşayış tərzinə çevrilir. Siz hər uşağa sosial
cəhətdən qəbul olunan davranış metodunu seçməkdə yardımçı kimi çıxış
edirsiniz. Bu, həyat boyu davam edən bir fəaliyyətdir!
35. Democratic Approaches to Classroom Management. http://www.educ.sfu.ca/courses/ educ326/
chapter3.htm [accessed online on 10/6/2005]