İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur. Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır (https://inkluzivtehsil.az/library).
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi
tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının
artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur.
Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır
(https://inkluzivtehsil.az/library).
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam 87
ların yadına salın. Məsələn, məktəb ilinin başlanğıcında şagirdlərinizə
deyin: “Bu gün və hər gün dərs vaxtı bitdikdə adınızı
çağırana qədər yerinizdə əyləşməyinizi istəyirəm. Bu yolla hər
kəs otaqdan təhlükəsiz və bir-birini itələmədən çıxa bilər və adınızı
və simanızı daha tez öyrənə bilərəm. Onlara hər gün xatırladın
ki, sinfi nizamlı şəkildə tərk etmək sinif prosedurunun təbii
hissəsini təşkil edir.
5. Yumor və ya əyləncədən istifadə edin. Heç də şagirdin etdiyi
hər bir yanlış davranış intizam tələb etmir. Uşaqlar da böyüklər
kimi yorulur, pərişan olur və ya darıxır. Bu cür hallarda
intizam işləməyə bilər. Dərs vaxtı hər bir kəsin marağını
saxlamaq, darıxmağa qoymamaq üçün yumordan istifadə edin.
Məsələn, sakit dərs zamanı dərsi təqdim etmək üçün şagirdlərdən
tapmaca həll etməyi xahiş edin. Tapmaca bu cür ola
bilər: “O nədir ki, həyatı dördlər üzərində başlayır, ikilər üzərində
yaşayır və üçlər üzərində bitirir? Cavab: İnsan. Uşaq iki
əli və iki ayağı üstə iməkləyir, sonra iki ayaq üzərində gəzməyi
öyrənir və yaşlandıqda isə bəzi insanlar çəlikdən istifadə edir; onların
üç ayağı olur! Bu tapmaca insan orqanizminin inkişafı və ya
yaşlanması haqqında mövzunu təqdim etmək üçün maraqlı yol olacaqdır.
Məktəbəqədər uşaqlar üçün əylənləcədən istifadə edin.
“Kəpənəyə bax!” diqqəti mızıldama, əl-qol atma və məyusluq kimi
hallardan yayındıra bilər və inkişaf sahəsində yaxşı fəaliyyətlərə
gətirib çıxara bilər. Məsələn, uşaqlardan kəpənək çəkməyi xahiş
edin. Təxəyyülünüzdən istifadə edin!
6. Aktiv əməkdaşlıqdan istifadə edin. Onlara həyata keçirməyə
tərəddüd edə biləcəkləri göstərişləri verməzdən əvvəl zövq alacaqları
göstərişi verin. İlk növbədə onlarda kollektiv işləməəhvalı
yaradın. Məsələn deyək ki: “Hər bir kəs havada böyük ‘İ‛ hərfi çəkir.”
“Mariya, əhsən!” “Hər kəs şəhadət barmağınızı tutsun. İndi
isə barmağınızı 108-ci səhifənin olduğunu düşündüyünüz kitaba
qoyun.” Onlara kitabın 108-ci səhifəsini açmaq və həmin səhifədəki
altı suala cavab vermək göstərişini verin. 68
68. Giving and Getting Respect. http://maxweber.hunter.cuny.edu/pub/eres/EDSPC715_ MCINTYRE/
respect_web_page_insert.html [accessed online on 10/10/2005]