İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur. Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır (https://inkluzivtehsil.az/library).
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi
tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının
artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur.
Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır
(https://inkluzivtehsil.az/library).
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
104 İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Xüsusi təhsil ehtiyacları olan uşaqlara dəstək
Emosional və davranış çətinliyi olan şagirdlər dəstək 77
Aşağıdakı üsullar emosional və davranış çətinliyi olan şagirdlər üçün xüsusilə
effektiv ola bilər.
1. Planlaşdırılmış etinasızlıq. Təhlükəsizlik və ya sinfin funksiyasına
müdaxilə etməyən, diqqəti cəlb etmək məqsədi daşıyan
davranışların dayandırılmasının ən effektiv üsulu planlaşdırılmış
etinasızlıqdır (Ramonun keysindəki kimi). Bu üsul heç vaxt aqressiv
davranışla mübarizə texnikası kimi istifadə edilməməlidir. Çox
ehtimal ki, sinif də bunu etməyi öyrənməlidir, belə ki, bəzi şagirdlər
üçün həmyaşıdlarının diqqəti hətta böyüklərin diqqətindən daha
güclü alət sayılır.
2. Siqnal müdaxiləsi. Şagird cavab vermək üçün kifayət qədər
sakitdirsə, müəllimlə pozitiv münasibətləri varsa və idarə edilə
bilməyən patoloji impulslardan azaddırsa yenidən diqqətini toplaması
üçün sözsüz siqnal ona kömək edəcək üsul ola bilər. Yuxarıda
təqdim olunan qeyri-verbal siqnallar bölməsinə baxın.
3. Yaxınlaşma və toxunma nəzarəti. Kritik vəziyyətdə olan uşağa
yaxınlaşmaq və ya əlinizi onun çiyninə qoymaq onu hədələmədən
dəstəyin göstərilməsinin bir yoludur. Bu üsulu istifadə edən zaman
yersiz davranışı nümayiş etdirəni barmaqla göstərməkdən
yayının. Qaydalara əməl edən davranış nümayiş etdirdikdə şagirdin
davranışını təqdir edin.
4. Marağın artırılması. Şagird qərarsızlıq nümayiş etdirdikdə dərsin
tempi və ya fəaliyyətini dəyişin, şagirdin işinə dair fikrinizi
bildirin və ya tapşırıqla əlaqəli bildiyimiz maraq dairəsini sorğulayın.
5. Güclü rəğbət hissi. Şagirdin özünə nəzarətini bərpa etməyə
kömək etmək üçün səmimi rəğbət hissi və ya minnətdarlıq ifadə
edin.
6. Yumor vasitəsilə gərginliyin azaldılması. Yuxarıda qeyd edildiyi
kimi zamanında və düzgün pozitiv üsulla tətbiq edildiyi zaman yumor
arzuolunmaz davranışın qarşısını ala bilər. Sarkazm, ədəbsizlik
77. Classroom Organization. Techniques for Working with Emotionally and Behaviourally
Challenged Students. http://www.teachervision.fen.com/page/7242.html [accessed online on 10/4/2005]
Change language