İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur. Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır (https://inkluzivtehsil.az/library).
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi
tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının
artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur.
Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır
(https://inkluzivtehsil.az/library).
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam 29
Pozitiv intizam addımları
Cəza tək hərəkət olsa belə, pozitiv intizam düzgün davranışı aşağıdakı
qaydada qəbul edən və mükafatlandıran dörd addımdan ibarətdir. 31
1. Müvafiq davranış təsvir olunur: “Xahiş edirəm hər kəs sakitləşsin.”
2. Dəqiq ifadə olunan səbəblər verilir: “Biz riyaziyyat dərsimizə başlamalıyıq
və hər kəs diqqətlə dinləməlidir”. Bu, qısa zamanda sakitliyi
bərpa etməklə başqalarına hörmət göstərəcəklərini bildirir. Başqalarına
qarşı sizə davranmaq istədikləri şəkildə davranmaq yaxşı nümunədir.
3. Təsdiqləmə tələb olunur: “İndi anladınızmı sakitliyi bərpa etmək nə
üçün bu qədər vacibdir?” və ya, Caivd ilə olduğu kimi, “Biz digərlərinə
narahatlıq yaratmadan və onların dərs dinləmə imkanlarına müdaxilə
etmədən söhbət edə bilərik.”
4. Doğru davranış gücləndirilir: Göz kontaktları, baş ilə təsdiqləmə, gülümsəmə,
günün sonunda əlavə beş dəqiqəlik oyun, əlavə ballar, sinif
və ya məktəb qarşısında əldə olunan müvəffəqiyyətin vurğulanması
(ictimai nüfuz ən böyük mükafatdır). Mükafatlar istifadə edildikdə,
hər zaman dərhal təqdim edilməli və kiçik, lakin sevindirici olmalıdır.
Bu proses uşaqlar üçün səmərəlidir. Bundan əlavə, böyük siniflərlə işləyənlər
üçün bu, uşaq qrupları üçün də səmərəli ola bilər. Burdakı “hiylə” uşaqların
özlərini “qalib komanda”da (bütün sinif) hiss etmələri və hər bir uşağın
yaxşı komanda üzvü olma səyinin təriflənməsidir.
Unutmayın: Şagirdlərin düzgün davranışlarını dərhal qeyd edin və mükafatlandırın.
Bu, pozitiv intizamın əsasını təşkil edir.
31. Adapted from: Positive Discipline: An Approach and a Definition. http://www.brainsarefun.com/
Posdis.html [accessed online on 12/2/2005]