İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur. Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır (https://inkluzivtehsil.az/library).
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi
tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının
artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur.
Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır
(https://inkluzivtehsil.az/library).
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam 17
həm də uşaqlarda bir şəxsiyyət kimi cəmiyyətdə daha rəqabətli, dinamik
və yenilikçi olmağa kömək edir. Uşaqları gözləri bağlı şəkildə sizə itaət
etmələrinə məcbur etmək onlarda olan təşəbbüskarlıq və yaradıcılığı məhv
edir.
Mif 5: “Bu mənim ən son çıxış yolum idi, başqa şansım yox idi.”
Fakt: Bu bəhanə ilə biz bu qənaətə gəlirik ki, bu cür zorakılıq onlar üçün ən
son çıxış yolu olmasına haqq qazandırmış olur. Bu ifadə isə qəbuledilməzdir.
Məsələn, əgər bir kişi öz xanımına qarşı zorakılıq tətbiq edirsə, bu onun ən
son çıxış yoludur? Eynilə bu məsələ şagirdlərə qarşı da heç bir şəkildə qəbul
edilə bilməz. Bundan başqa bu hal bəzi valideynlər və müəllimlər üçün ən kiçicik
bir hərəkətdə uşaqlara qarşı tətbiq olunan ilk çıxış yoludur.
Mif 6: Mənim sinfimdəki uşaqları idarə etməyim üçün tək vasitəm budur.
Çünki həddindən artıq çox uşaq vardır!
Fakt: Bu bəhanəyə isə sinifdə daha çox uşaqla, hətta bəzən yüzdən artıq
sayda şagirdlə üzləşən müəllimlər arasında daha çox rast gəlinir. Bu isə
dəqiq şəkildə mövcud olmayan qayda və qanunlardan qaynaqlanır. Çox vaxt
uşaqlar hər hansı bir hərəkət etdikləri zaman bunun sonunun necə nəticə
verəcəyindən xəbərsizdirlər. Və bununla bərabər müəllim uşaqlarla söhbət
edərək onlara nə səbəbə yaxşı davranmaqlarını izah etmək üçün vaxt
sərf etmək istəmir. Bu isə onların sinif üzərində qurduqları hakimiyyətdən
qaynaqlanır. Bəziləri isə hətta “Mən müəlliməm və hər şeyi mən dediyim
kimi edəcəyik” kimi ifadələrdən istifadə edirlər. Uşaqları idarə edən
zaman müəllimin cismani cəza növündən istifadə etməsinə səbəb bəzən
yalnızca cəza tətbiq olunan uşaqda davranış pozuntusunun qarşısını almaq
deyil, həmçinin başqa uşaqlarda qorxu hissini yaratmaqdır. Yuxarıda
göstərilən Mif 4-də olduğu kimi, uşaqların başa düşmədən və səbəbini bilmədən
itaət etmələri onları müəllimdən hər hansı bir şey öyrənməyə sövq
etməyəcəkdir və bu vasitə yalnız onlarda müəllimə qarşı qorxu hissi yaradacaqdır.
Nəticədə isə onlar öyrənmək istəməyəcək və bizim işimiz daha
da çətinləşəcək, daha sonra yaxşı öyrənməyəcək və bu da bir müəllim kimi
bizim işimizə zərər gətirəcəkdir.
Mif 7:“Cismani cəzalandırma bizim mədəniyyətin bir hissəsidir.”
Fakt: Cismani cəzalandırma inkişafda olan cəmiyyətimizdə hələ də qorunub
saxlanılır və asiyalıların dəyərləndirmədiyi hesab olunan “Qərb” cəzalandırma
növü isə cismani cəzaya daha müxtəlif yolların tapılmasına in-