İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam

More documents

Recommendations

Info

2 İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam“İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinif” nədir?Biz sinif otağına daxil olduqda, dərs keçəcəyimiz uşaqların üzlərini görürük.Lakin yadımızda saxlamalıyıq ki, bu uşaqlar sinif otağımızın içində olmasıgərəkən bütün uşaqlar olmaya bilər. Məktəbə getməsi mümkün olmadığıüçün bura daxil olmayan digərləri də ola bilər. Eləcə də fiziki olaraq sinifotağında olanlar oraya məxsus olmadığını hiss edə, dərsdə həqiqi mənada“iştirak” etməyə, eləcə də pis davrana bilərlər.İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam cinsi, fiziki,intellektual, sosial, emosional, linqvistik və ya digər xüsusiyyətlərindən asılıolmayaraq, bütün uşaqları səmimiyyətlə qarşılayır, yetişdirir və öyrədir. Onlaristedadlı uşaqlar və ya fiziki və ya öyrənmə çətinlikləri olan uşaqlar olabilərlər. Onlar küçə uşaqları və ya işləyən uşaqlar, ucqar yerlərdə yaşayanvə ya köçəri insanların uşaqları, linqvistik, etnik və ya mədəni azlıqlardanolan uşaqlar, İİV/QİÇS təsirinə məruz qalmış uşaqlar və ya digər əlverişsizvə ya sosial olaraq təcrid olunmuş ərazilərdən və ya qruplardan olan uşaqlarola bilər 1 . Belə ki, ILFC müəllimin sinifdə bu müxtəlifliyin dəyərini başa düşməsinivə bütün qızların və oğlanların məktəbə gəlməsini təmin etmək üçüntədbirlər görməsini nəzərdə tutur. 2Lakin bütün uşaqları sinfimizə toplamaq məsələnin sadəcə yarısıdır. Digəryarısı isə onların müxtəlif öyrənmə və davranış ehtiyaclarını qarşılamaqdırki, onlar da bizim sinifdə qalmaq istəsinlər. Bütün siniflər dərs keçdiyimizuşaqların növləri və öyrəndikləri yollar baxımından müxtəlifdir. Hər bir uşağınnə öyrənməli olduğu, ən yaxşı necə öyrəndiyi və bizim müəllim kimi hərbir uşaqla aktiv öyrənmək istəklərinin yaranması üçün necə müsbət əlaqəqura biləcəyimiz nəzərə alınmalıdır. Eyni zamanda bütün uşaqların bir yerdənecə öyrənmək istədiklərini araşdırmaq lazımdır.Uşaqlar irsi amillər, yaşadıqları mühit, yaxud şəxsi və ya psixoloji ehtiyaclarısəbəbindən müxtəlif şəkildə davranır və öyrənirlər. 3 Çox zaman uşaq özehtiyaclarının təmin olunmadığını hiss etdikdə, o, pis davrana bilər. Nəticəetibarilə, uşaqların davranışlarının nədən qaynaqlandığını anlamalı və başverməzdən əvvəl pis davranışların qarşısını almağa cəhd edə və davranışla-1. UNESCO. Embracing Diversity: Toolkit for Creating Inclusive, Learning-Friendly Environments.Bangkok, 2004.2. UNESCO. Booklet 3: Getting All Children In School and Learning. Embracing Diversity: Toolkit forCreating Inclusive, Learning-Friendly Environments. Bangkok, 2004.3. UNESCO. “Booklet 4: Creating Inclusive, Learning-Friendly Classrooms”. Embracing Diversity:Toolkit for Creating Inclusive, Learning-Friendly Environments. Bangkok, 2004.
İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam 3rını müsbət istiqamətə yönəldən müxtəlif vasitələrdən istifadə edə bilərik.Bu yolla siniflər bütün uşaqların təhsil almaları üçün inklüziv, səmimi, xoşmühiti olan və pis davranışların nadir rastlandığı yerə çevrilə bilər. Beləliklə,şagirdlərimizlə tədris və öyrənməyə daha çox vaxt sərf edə bilərik.Başlanğıcda bu fikir qorxuducu ola bilər. Sizin bir çoxunuz ola bilsin ki,daha böyük siniflərlə, hətta bir neçə qarışıq tərkibli birinci siniflərlə işləyirsinizvə bəzən sizi bir sual maraqlandırır: əgər mənim sinfimdə 60nəfərdən çox uşaq varsa, mən onların hər birinə qarşı fərdi yanaşaraqmüxtəlif öyrətmə və nizam-intizam metodlarını necə tətbiq edə bilərəm?Bu vəziyyətin səbəb olduğu pozulma və onu idarə etmə bacarığımızın olmaması,şagirdlərimizlə pis rəftara – cismani cəza və alçaldıcı emosional zorakılıqkimi cəza növlərindən istifadə edərək onların mənfi davranışlarınınqarşısını almağımıza gətirib çıxarır. Biz öz narahatlığımızda tez-tez birşeyi unuduruq ki, uşaqlarda davranış pozuntusu müxtəlif səbəblərdən yaranabilər. Bu səbəblərin bəziləri şəxsi ola bilər, başqa bir səbəb isə dərsinöyrədilmə metodundan, sabit şəkildə davam edən muəllimin nitqindənvə ya onlara dərsin maraqsız gəldiyi anda ola bilər. Bundan başqa cəmiyyətvə ailə də uşaqlara təsir göstərərək onlarda narahatlıq və qəmginlik yaradabilər. Həmçinin, bəzi hallarda, əsasən də, yeni müəllimlər və uşaqlararasında baş vermiş hər hansı bir hadisə əslində nizam-intizam pozuntusuolmasa belə, onlar tərəfindən nizam-intizam problemi kimi qiymətləndirilir.Bu yalnış dəyərləndirmə və ya yalnış adlandırma uşaqlar arasında əsəbinyaranmasına gətirib çıxarır və bu da artıq onların nizam-intizamlarındapozuntular yaradır. 4Əgər siz uşaqlar üçün daha yaxşı təşkil olunmuş və onların marağını cəlbedərək dərsdə aktiv iştirak edəcəkləri şəkildə dərs planlamış olsanız,davranış pozuntusu və bunu aradan qaldırmaq üçün lazım olan cəza növününqarşısı alına bilər. Məsələn, bəzən şagird sual verdiyi zaman bunu özbiliyimizə və sinif üzərində qurduğumuz hakimiyyətə qarşı gəlmələri kimiqiymətləndiririk. Əslində isə sadəcə olaraq uşaq öz fikrini daha mədəni vəuyğun bir şəkildə ifadə etməkdə çətinlik çəkir. Hər bir halda, uşağın yanlışdavranışını düzəltməkdənsə, onu dayandırmaq üçün “daha qısa yol”a əlatıb, ciddi cəzalandırmaq istəyi hər zaman üstünlük təşkil edir.4. Know When to Discipline! Wire Side Chats. http://www.educationworld.com/a_issues/chat/chat020.shtml [accessed online on 10/4/2005]
Page 3 and 4: Müxtəlifliyin dəstəklənməsi:
Page 5 and 6: İnklüziv və öyrənmə üçün
Page 7 and 8: İnklüziv və öyrənmə üçün
Page 9: Bu kitabça zorakılığın bütü
Page 14 and 15: 4 İnklüziv və öyrənmə üç
Page 62 and 63:
52 İnklüziv və öyrənmə üç
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
100 İnklüziv və öyrənmə üc
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122:
show all

İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?