İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam

İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam 95
♦
♦
♦
♦
♦
♦
Nəticələr şagirdin davranışından dərhal sonra özünü göstərməlidir.
Şagirdlər digərlərinə ziyan vurduqlarına görə dərhal fəsadlarla
üzləşdikdə, onlar nə üçün nizam-intizam çərçivəsinə salındıqlarını
daha aydın şəkildə başa düşəcəklər. Mümkün olduqda
şagirdlərə hərəkətlərinə görə müsbət alternativlər təklif edin
(şagirddən səbəb olduğu qarışıqlığı səliqəyə salmasını xahiş etmək
onu tamamilə ərazidən kənarlaşdırmaqdan daha səmərəlidir).
Taymaut təhqiredici olmamalı və şagirddə qorxu və ya təhlükə
hissi yaratmamalıdır. Taymaut üçün ayrılan xüsusi stul və ya ərazi
olmamalıdır, çünki bu taymautun cəza olması fikrini gücləndirir
və lazımsız narahatlıqlara səbəb ola bilər. Siz taymaut ərzində
heç vaxt şagirdin məsxərəyə qoyulduğunu və ya təcrid edildiyini
hiss etməsinə yol verməməlisiniz.
Şagird istəmədiyi halda yalnız qalmamalıdır. Şagirdlər, xüsusi ilə
də böyüklər öz hislərini anlamaq üçün böyüklərin dəstəyinə ehtiyac
duyur. Şagirdlərinizə onların hislərinin sizin üçün məna kəsb
etdiyini göstərsəniz, onların da digərlərinin hislərinə hörmətlə
yanaşması ehtimal olunur.
Taymout metodu şagird sakitləşdikdən sonra davam etməməlidir.
Şagird sakitləşdikdən sonra ona nəyin müvafiq, nəyin qeyri-müvafiq
davranış olduğunu aydın şəkildə izah edin. Şagirdə nə üçün cəza
kəsdiyinizi izah edin, əks təqdirdə şagirdin arzuolunmaz davranışı
təkrarlaması ehtimal olunur.
Hədə-qorxu gəlməyin. Heç vaxt deməyin: “Sən bunu təkrar
eləsən, taymaut cəzasına cəlb olunacaqsan. Bu şagirdi dolaşıqlığa
salar və nadir hallarda təsirli olan mənfi cəza formasıdır.
İntizam üsulunu şagirdə fərdi olaraq uyğunlaşdırın. Uşaqlar müxtəlif
yaşlarda özlərini idarə etmək bacarığını inkişaf etdirirlər. Cəlb
olunan şagirdin ehtiyaclarını nəzərə alın. Heç bir üsul hər dəfə hər
bir uşaqla işləməyəcəkdir. Taymaut cəza olaraq istifadə edilmir.
Taymaut şagird üçün düşüncələrinə aydınlıq gətirmək və qrup və ya
fəaliyyətə daha məhsuldar bir vəziyyətə təkrar qoşulmaq fürsətidir.
Şagirdə qayğı və dəstəyi ilə öz problemlərini necə həll edəcəyini
öyrədin. Belə olan halda taymaut metoduna ehtiyac qalmaya
bilər.