İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur. Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır (https://inkluzivtehsil.az/library).
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi
tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının
artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur.
Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır
(https://inkluzivtehsil.az/library).
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam 39
hiss edirsiniz? Bu zaman şagirdin əsas hədəfi qisasdır. Müəllimlikdən imtina
edə biləcək dərəcəyə çatmısınız? Bu halda, şagird yetərsiz olduğuna
inanır və öz hisslərini təsdiqləmək üçün nizamsızlıq nümayiş etdirir. Bu
məqsədlərə yaxından baxaraq, hər biri üçün nə edilməli olduğunu müəyyənləşdirək.
39
Diqqət axtarışı
Hər sağlam uşaq diqqət tələb edir və bir çox nizamsız davranışın arxasında
bu diqqət ehtiyacı dayanır. Şagirdlərin sağlam özünəinam formalaşdırması
üçün lazımi diqqəti təmin etmək öyrətməyin əsas hədəflərindəndir.Bəzi
şagirdlər əlavə diqqət üçün nizamsız davranış göstərirlər. Onlar diqqət
mərkəzində olmağa can atır və həm sizi, həm də sinif yoldaşlarını davamlı
şəkildə yayındırırlar. Onların öz mövcudluqlarını və əhəmiyyətlərini təsdiqləmək
ehtiyacı var: “Ey! Məni gör! Mən burdayam və əhəmiyyətliyəm!”
Əgər uşaqlar diqqəti nailiyyət və əməkdaşlıq ilə əldə edə bilmirsə, onlar
buna başqa yollarla nail olurlar. Onlar istədikləri diqqəti dərsin gedişini
pozsalar belə, əldə edəcəklərini bilirlər.
Ramonun misalında olduğu kimi, bəzi hallarda diqqətin əsirgənməsi nizamsız
davranışı dayandıra bilər. Müəllim davamlı şəkildə diqqət cəlbinə istiqamətlənən
hərəkətə məruz qalırsa, onu gözardı etmək kifayət etməyə bilər.
Problemin gözardı edilməsi onun ortaya çıxmasının səbəbi ola bilər.
Həddən artıq lazımsız diqqət tələb edən şagirdlərin danlama, rüşvət vermə
və ya digər neqativ nizam-intizam qaydalarından istifadəyə meyil etməsi
bəzən qaçılmaz olur. Bu zaman diqqət çəkməyin şagirdin əsas hədəfi olduğunu
yadınıza salsanız, danlama və ya rüşvət vermə kimi hərəkətlərin onu daha
da cəsarətləndirəcəyini anlayarsınız. Uşağın aləmində müəllimin ona qəzəbli
diqqət göstərməsi heç diqqət göstərməməsindən daha yaxşıdır. Siz uşağın
yalnız nizamsız hərəkətlərinə diqqət ayırsanız, bu halı saxlamaq üçün, o, nizam-intizamı
daha çox pozacaq.
Nizamsızlığı ilə diqqət çəkən şagirdlərə bələdçilik etmək üçün pozitiv nizam-intizam
qaydaları aşağıdakı siyahıda yer alıb:
39. The following four sections on attention, power, revenge, and failure are adapted from: Dealing
with Behaviour. http://www.kidsgrowth.com/resources/articledetail. cfm?id=119 [accessed online on
10/12/2005]