İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur. Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır (https://inkluzivtehsil.az/library).
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi
tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının
artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur.
Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır
(https://inkluzivtehsil.az/library).
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam 67
Bu, şagirdlərinizin diqqətini saxlaya biləcəyiniz maksimum vaxtdır. Bu səbəbdən
uşaqları az saylı üzvlərdən ibarət olan kiçik qruplara bölün. Oğlanlar
qızlara qarşı deyil, mümkün olduqca qarışıq cins qruplarından istifadə edin.
Hər bir qrupa həvəsləndirici tapşırıqlar verin. Məsələn, bir qrupa bacardıqları
qədər çoxlu sayda dairəvi əşyalar, digər qrupa isə bacardıqları qədər
çoxlu sayda kvadrat şəkilli əşyaları fikirləşmək. Dərsin sonuna yaxın onları
təkrar bir araya gətirin və hər bir qrupa öyrəndiklərini təqdim etmək fürsətini
verin.
Eyni ilə üçüncü strategiya isə sinifdən kənar məkandan mümkün qədər
tez-tez istifadə etməkdir. Məktəb meydançası formal öyrənmə üçün zəngin
mənbə ola bilər; onlar, öyrənmənin bir hissəsi kimi uşaqlar tərəfindən
kəşf olunan xarici siniflərdir və şagirdlə dolu siniflər üçün daha çox xoş
əlavə kimi xidmət edə bilərlər. Onlar uşaqlara həm sosial, həm də koqnitiv
bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün ən vacib ərazilərdir. Məktəb meydançaları
sizə uşaqların öyrənmə mühitini hərtərəfli inkişaf etdirmək və
əməkdaşlıq, sahiblik, məxsusluq, hörmət və məsuliyyət kimi vacib dərsləri
hazırlamaq imkanı verir 54 . Məktəb meydançalarının müxtəlif əraziləri sinifdə
bir mövzu üzrə öyrənilənləri dəstəkləmək üçün fəaliyyət mərkəzləri
kimi istifadə edilə bilər. Həndəsi formalar haqda nümunədə, məsələn, şagirdlərdən
məktəb meydançasını araşdırmaq və mümkün qədər çox həndəsi
formaları müəyyən etmək tələb oluna bilər. Daha sonra ağacın altında
oturun və tapdıqları qədər formaları yazın. Onların irəliləyişini izləyin!
Dərs bitməzdən on dəqiqə əvvəl onları sinifdə və ya sinifdən kənarda əldə
etdikləri nəticələrini təqdim etmək üçün bir araya gətirin.
Mebel. Sinifdə kifayət qədər yer varsa, şagirdlərin partalarını müxtəlif
şəkildə düzün. Məsələn partaları müzakirə üçün dairəvi və ya “U” formada,
qrup işi üçün düzbucaqlı formada və testlərin keçirilməsi və ya fərdi
işlər üçün isə cərgələrlə düzün. Bu parta düzülüşləri arasında hərəkətin
asanlaşdırılması barədə düşünün. Tez-tez istifadə olunan və “hərəkət zonaları”
(keçid kimi hərəkət əraziləri) olan ərazilər maneəsiz olmalı və hər
bir kəs üçün rahat olmalıdır. Xüsusi təyinatlı ərazilər yaratmaq üçün kitab
rəfləri, masa və ya xalçalardan istifadə edin. Şagirdinizin işini nümayiş etdirmək
üçün otağın bölünməsinə ehtiyac olarsa və ya bu daha çox “divar”
tələb edərsə, kitab rəflərinin arxa hissəsi və ya şagirdləriniz və ya ailələri
tərəfindən palma yarpaqları və ya bambuk ilə toxunaraq hazırlanan hündür
54. Malone, Karen and Tranter, Paul. “Children’s Environmental Learning and the Use, Design and
Management of Schoolgrounds,” Children, Youth and Environments, Vol. 13, No. 2, 2003.