İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur. Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır (https://inkluzivtehsil.az/library).
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi
tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının
artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur.
Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır
(https://inkluzivtehsil.az/library).
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam 65
giyalar və təşkilati üsulları nəzərdə tuturuq. Ona görə də effektiv sinif
otağının idarə olunması bizə tədris etməyə və bütün şagirdlərin öyrənmə
və davranış xüsusiyyətlərinin inkişafına kömək edən mühit yaradır. Sinfin
qeyri-effektiv idarə olunması çox vaxt xaos yaradır; şagirdlərimiz onlardan
nə gözlədiyimizi bilmir, necə davranmağı və ya cavab verməyi başa düşmür,
məhdudiyyətlər və yanlış davranış nəticəsində yarana biləcək fəsadlardan
agah deyillər. Sinif otağının effektiv idarə olunması yeni müəllimin sahib olduğu
ən vacib və çətin bacarıqdır. Hətta səriştəli müəllimlər belə onların
uzunmüddətli idarəetmə bacarıqlarını təhlükə altına qoyan və onlara sinif
vəziyyətinin öhdəsindən gələn yeni yollar axtarmağa vadar edən şagird və
ya bütöv siniflə üzləşirlər. Sinif otağı şagirdlərin öyrənmək üçün toplaşdıqları
yerdir. Belə ki, sinif otağında təhlükəsiz və düzgün mühitin yaradılması
bütün şagirdlər üçün öyrənmə mühitini optimallaşdıran müəllimlər üçün “sağ
qalma” bacarıqlarıdır.
Rahat öyrənmə mühitinin təşkil edilməsi
Heç siz çoxlu sayda insan və ya mebel kimi çoxlu əşyalarla dolu olan otaqda
olmusunuz? İlk öncə özünüzü necə hiss etdiniz? Bir müddətdən sonra
hisləriniz dəyişdimi? Sinfə daxil olduqdan sonra əksəriyyətimiz ilkin olaraq
təəccüblənə, lakin otaqda faktiki olaraq işə və digərləri ilə qarşılıqlı
fəaliyyətə başladıqdan sonra mənfi hislər keçirməyə başlaya bilərik. Biz
məyus ola və ya qəzəblənə və ya küncə çəkilib hər bir kəsdən qaçmağa
çalışa bilərik və ya yıxılmaq və ya otaqda olan çoxlu sayda əşyalara dəyib
əzilməkdən qurtula bilərik.
Fiziki məkanın yaxşı təşkil olunmadığı siniflərdə şagirdlərimiz də eyni hisləri
keçirə bilər. Onlar çaşqın vəziyyətə düşə bilərvə ya qorxduqlarından pis
davrana bilərlər. Bu səbəbdən, yaxşı planlaşdırılan sinif məkanı yarana bilən
yanlış davranışların qarşısını almağımıza kömək edə bilər. Bu dərs ərzində
əldə edə biləcəyimiz nəticələrə böyük təsir edə bilər.
Sinfin idarə olunmasının bütün aspektlərində olduğu kimi sinfin necə təşkil
olunması sizin, eləcə də şagirdlərinizin üstünlüklərindən asılıdır. Sizi rahat
hiss etdirən şeylə şagirdlərinizi rahat hiss etdirən şey eyni ola bilməz.
Sinfinizi ilin əvvəlində təşkil edin, sonra isə şagirdlərinizdən bundan razı
qalıb-qalmadıqlarını soruşun. Daha yaxşı olardı ki, onları qruplara böləsiniz