İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur. Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır (https://inkluzivtehsil.az/library).
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi
tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının
artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur.
Bu vəsaitin azərbaycan versiyası onlayn istifadəyə açıqdır
(https://inkluzivtehsil.az/library).
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
İnklüziv və öyrənmə üçün əlverişli sinifdə pozitiv nizam-intizam 19
cəzalandırma yalnız dərhal əməl olunduğu zaman müsbət nəticə verir, eyni
zamanda isə bunun mənfi fəsadları müsbət nəticəni daha çox üstələyir. 19
Cismani cəzalandırmanın tətbiq olunması çox nadir hallarda uşaqlarda müsbət
şəkildə və uzun müddət ərzində davam edən davranış zamanı yaxşı nəticələr
vermiş hesab olunur. Bunun əksinə bu cəzalandırma vasitəsinin nəticələri
həm sizdə, həm də uşaqlarda mənfi şəkildə özünü büruzə verə bilər.
♦
♦
♦
♦
Cismani cəzalandırma tətbiq edən zaman nəticə gözlənilməz ola
bilər. Qəmginlik, aqressivlik, intiqam alma istəyi, qəzəb, özünə
inamsızlıq, kabus görmək və yatan zaman altını islatmaq, böyüklərə
qarşı olan hörmətsizlik, depressiya, dərmanlardan istifadə, narahatlıq
və sıxılma, cinsi istismar, uşaq istismarı, evlilik və ya nikah
istismarı və əlbəttə daha bir neçə cismani cəzalandırma vasitələri
buraya daxildir. 20
Uzun müddət ərzində, fiziki cəzaya məruz qalmış uşaqlar sosial olmamaqla
yanaşı tez-tez zorakılığa müraciət edirlər və bu da bir
nəsildən digər nəslə davamlı şəkildə fiziki istismarı ötürmüş olur. 21
Zorakılıqdan istifadə etməklə, biz zorakılığı öyrətmiş oluruq.
Biz müəllim kimi şagirdlərimizin inkişafından məsuliyyət daşıyırıq.
Cismani cəzalandırma ciddi şəkildə uşağın inkişaf etməsinə maneə
olmaqla yanaşı, onda sosial, psixoloji və şəxsi bir çox problemlərin
yaranmasına gətirib çıxarır. Məsələn, araşdırmalar göstərir ki, fiziki
cəzaya məruz qalmış qurbanlar alçaldılmaq və döyülmək qorxusu
səbəbiylə məktəbdən uzaqlaşmağa məcbur qalmışlar. Məktəbdən
kənarda qurduqları həyatda isə onlar narkotik vasitələrin istifadəsinə
və satışına
22 23
başlayırlar.
Hətta biz şagirdlərdəki davranış pozuntusunu bir müddətlik sonlandırmış
olsaq belə, cismani cəzalandırmadan istifadə etmək onları
hələ də düzgün davranmağa təşviq etmir. Niyə? Uşaq nə etmək
lazım olduğunu bilməməklə yanaşı onun hansı davranışının
19. Ibid
20. Ibid
21. From Physical Punishment to Positive Discipline: Alternatives to Physical/Corporal Punishment
in Kenya. An Advocacy Document (Draft Two) by ANPPCAN Kenya Chapter, January 2005. http://
kenya.ms.dk/articles/advocacy%20document%20 ANPPCAN.htm?udskriv+on%5D [accessed online on
9/29/2005]
22. Ibid
23. Cotton, Katherine. Schoolwide and Classroom Discipline. School Improvement Research Series.
Iclose-Up #9. http://www.nwrel.org/scpd/sirs/5/cu9.html [accessed online on 10/6/2005]
Change language