36164_Árbók 2005 - Háskóli Íslands

Annað
Starfsmenn birtu talsvert af greinum og fluttu fyrirlestra á árinu. Unnt er að fræðast
um störf hvers og eins í ársskýrslu stofnunarinnar og finna útgefið efni í Ritaskrá
Háskóla Íslands 2005.
Þeim sem kynna vilja sér starfsemi Orðabókarinnar er bent á heimasíðu hennar,
(www.lexis.hi.is), þar sem ársskýrslu 2005 er m.a. að finna.
Rannsóknarmiðstöð í
jarðskjálftaverkfræði
Almennt
Starfsemi Rannsóknarmiðstöðvar í jarðskjálftaverkfræði er í samræmi við stefnu
Háskóla Íslands um rannsókna- og fræðastarfsemi á landsbyggðinni. Sveitarfélagið
Árborg átti frumkvæðið að því að miðstöðinni var komið á fót ásamt
menntamálaráðuneytinu og dómsmálaráðuneytinu. Rannsóknarmiðstöðin er til
húsa á Austurvegi 2a á Selfossi.
Við Rannsóknarmiðstöðina eru stundaðar fjölfaglegar rannsóknir með áherslu á
áhrif tengd jarðskjálftum og annarri náttúruvá. Starfsemin skiptist í þrjá megin
þætti: (1) undirstöðurannsóknir, (2) þjónustu og þróunarstarfsemi og (3) þjálfun
starfsfólks við rannsóknarstörf. Í húsnæði Rannsóknarmiðstöðvarinnar á Selfossi
eru skrifstofur starfsmanna, rannsóknarstofur, stjórnstöð mælakerfis, sem nær
yfir megin jarðskjálftasvæði landsins, tilheyrandi viðhaldsþjónusta og verkstæði.
Einnig er þar búnaður fyrir vettvangsrannsóknir. Auk þess er á Rannsóknarmiðstöðinni
aðstaða fyrir fundi og smærri ráðstefnur. Enn fremur er boðið upp á aðstöðu
fyrir erlenda og innlenda samstarfsaðila og nemendur. Láta mun nærri að
ellefu ársverk séu unnin við miðstöðina að jafnaði.
Starfsemi
Unnið er að alþjóðlegum rannsóknum í jarðskjálftaverkfræði og skyldum greinum,
rekin er upplýsingaþjónusta og haldnir eru kynningarfundir. Helstu viðfangsefni
eru eftirtalin:
Rannsóknir og þróunarstarfsemi:
• Þróun og rekstur mælakerfa.
• Öflun gagna um áhrif jarðskjálfta á mannvirki og samfélag.
• Líkanagerð og greining óvissu.
• Áhættumat og áhættustjórn.
• Fjölfaglegar rannsóknir á efnahagslegum og félagslegum áhrifum jarðskjálfta
og náttúruhamfara.
Miðlun og þjálfun:
• Aðstaða fyrir styrkþega og gesti.
• Kennsla og handleiðsla fyrir háskólastúdenta.
• Innlendir og alþjóðlegir fyrirlestrar og námskeið.
• Upplýsingamiðlum um áhrif jarðskjálfta.
• Almenningsfræðsla um jarðskjálfta og áhrif þeirra með áherslu á börn á
grunnskólaaldri.
Kynningarstarfsemi og upplýsingamiðlun
Lögð hefur verið áhersla á að kynna starfsemi Rannsóknarmiðstöðvarinnar bæði
innanlands og utan. Sérstaklega ber að nefna fundi, erindi, greinar og rit tengd
Suðurlandsjarðskjálftunum sumarið 2000 og áhrifum þeirra á mannvirki og
mannlíf á Suðurlandi. Á árinu 2005 heimsóttu miðstöðina rýflega 650 manns í
tengslum við kennslu-, upplýsinga- og kynningarstarfsemi miðstöðvarinnar.
Þjónusturannsóknir
Árið 2005 var mikið leitað til sérfræðinga miðstöðvarinnar varðandi ráðgjöf og
rannsóknir. Sérstaklega ber að nefna umfangsmikil verkefni sem unnin voru fyrir
Landsvirkjun tengd Kárhnjúkavirkjun og endurmati á hönnunarforsendum í ljósi
nýrra upplýsinga um jarðskjálftavirkni og sprungur á virkjunar- og lónssvæðinu.
Lokið var við tvær skýrslur: sú fyrri fjallaði um áhrif jarðskjálfta (168 blaðsíður),
en sú síðari um sprungur- og jarðskorpuhreyfingar (176 blaðsíður), einkum
tengdar fyllingu lónsins.
205