36164_Árbók 2005 - Háskóli Íslands

ferlið og á vegum Samtaka evrópskra háskóla (European University Association),
sem og opinberum og sjálfstæðum gæðamatsstofnunum.
Rektor ber ábyrgð á gæðamálum Háskólans og deildarforsetar, forstöðumenn og
framkvæmdastjórar bera ábyrgð á gæðum starfsemi þeirra rekstrareininga sem
þeir stýra. Gæðastjóri og gæðanefnd annast framkvæmd gæðakerfisins í umboði
rektors. Rektor heldur mánaðarlega fundi með deildarforsetum þar sem m.a. er
fjallað um framkvæmd og þróun gæðakerfisins. Auk þessa starfar innan Háskólans
sérstök ráðgjafanefnd rektors um gæðamál. Hlutverk nefndarinnar er að
fylgjast með framkvæmd gæðakerfisins, fjalla um og samræma útfærslu einstakra
þátta og móta tillögur um þróun þess, eftirfylgni og úrbætur. Í bígerð er að
festa nefndina frekar í sessi og gefa henni aukið vægi með því að gera hana að
einni af fastanefndum háskólaráðs.
Áfram var unnið með margvíslegum hætti að eflingu gæðakerfis Háskólans. Sérstök
áhersla var lögð á ytra gæðamat og bar þar hæst að á árinu lauk þremur
viðamiklum ytri úttektum á Háskóla Íslands sem fram fóru á árunum 2004 og
2005.
• Í fyrsta lagi fól menntamálaráðherra Ríkisendurskoðun árið 2004 að gera úttekt
á fjárhagsstöðu, fjármögnun, árangri, gæðum, rekstrarformi og
stjórnsýslu Háskólans. Úttektin samanstendur af þremur meginþáttum:
Greiningu Ríkisendurskoðunar á framangreindum þáttum, viðhorfskönnun
meðal starfsfólks Háskólans og alþjóðlegum samanburði á völdum kennitölum
og starfsþáttum. Lokaskýrsla Ríkisendurskoðunar var birt vorið 2005.
• Í öðru lagi fól menntamálaráðherra árið 2004 fjögurra manna sérfræðingahópi
að framkvæma úttekt á akademískri stöðu Háskólans, einkum rannsóknastarfinu.
Tekur úttektin til rannsóknastarfs við skólann á árunum
1999–2002. Lokaskýrsla var birt í september 2005.
• Í þriðja lagi átti Háskóli Íslands frumkvæði að því að Samtök evrópskra háskóla
(European University Association, EUA) gerðu úttekt á Háskólanum þar
sem lögð var sérstök áhersla á uppbyggingu framhaldsnáms og gæðastarf
innan skólans. Úttekt EUA er ekki liður í opinberu eftirliti með Háskólanum,
heldur er tilgangur hennar fyrst og fremst að fá ábendingar og ráðleggingar
frá virtum erlendum háskólamönnum sem geta nýst við framtíðaruppbyggingu
skólans. EUA hefur framkvæmt slíkar háskólaúttektir með góðum árangri
um árabil og hafa vel á annað hundrað evrópskir háskólar tekið þátt í
þeim. Hófst úttektin í ársbyrjun 2005 á ritun sjálfsmatsskýrslu. Að því búnu
kom hópur erlendra sérfræðinga á vegum EUA í tvær vettvangsheimsóknir í
mars og maí og loks var lokaskýrsla birt stjórn Háskólans í september 2005.
Heildarniðurstöður allra úttektanna eru mjög jákvæðar fyrir Háskóla Íslands. Af
úttektarskýrslunum má ráða að skólinn hefur á að skipa góðu starfsliði sem á
undanförnum árum hefur náð ágætum árangri í rannsóknum og kennslu. Hvatakerfi
skólans hafa komið ýmsu góðu til leiðar og rannsóknaafköstin eru mikil
þrátt fyrir að doktorsnám sé rétt að slíta barnsskónum við skólann. Stjórnendur
skólans hafa gætt þess að haga rekstri skólans í samræmi við fjárveitingar og
aðrar tekjur sem hann aflar, og skólinn kemur ágætlega út úr samanburði á hagkvæmni
og skilvirkni sem gerður var við erlenda háskóla. Í úttektarskýrslunum
er þó einnig bent á margt sem betur má fara í starfsemi skólans. Skýrslurnar
geyma margar gagnlegar ábendingar um það hvernig bæta megi rannsóknir,
kennslu og stjórnun við skólann enn frekar.
Í kjölfar úttektanna þriggja skipaði rektor starfshóp sem hafði það hlutverk að
fara yfir úttektarskýrslunar og gera tillögur um viðbrögð við þeim athugasemdum
og ábendingum sem þar koma fram. Skilaði starfshópurinn rektor ítarlegri
skýrslu með yfir 90 tillögum í byrjun nóvember.
Þegar niðurstöðurnar lágu fyrir hratt rektor af stað viðamikilli vinnu við það að
móta stefnu og framkvæmdaáætlun Háskóla Íslands fyrir tímabilið 2006-2011.
Hófst vinnan á skipun starfshóps til að vinna úr ýmsum stefnumarkandi textum
sem fyrir liggja, s.s. vísinda- og menntastefnu Háskóla Íslands, stefnu Háskólans
í einstökum málaflokkum, lokaskýrslum vegna ytri úttekta á Háskóla Íslands,
skýrslu starfshóps rektors um niðurstöður sömu úttekta og stefnumótunarskjöl
deilda, stofnana og stjórnsýslu Háskólans, og semja á grundvelli þeirra tillögu um
sameiginlega stefnu og framkvæmdaáætlun. Þessi vinna stóð yfir veturinn 2005-
2006 og ætlað að henni myndi ljúka þá um vorið.
36