36164_Árbók 2005 - Háskóli Íslands

Annað meginsvið Rannsóknastöðvarinnar felst í mengunarrannsóknum. Í stöðinni
hafa undanfarin ár farið fram rannsóknir á áhrifum mengandi efna á íslenskar
sjávarlífverur. Á árinu 2005 var lögð áhersla á rannsóknir á áhrifum efnisins
tríbútýltin á hrognkelsalirfur og á krækling.
Árið 2003 náði Rannsóknastöðin í Sandgerði samningi við Evrópusambandið til
tveggja ára um að stöðin er nú aftur skilgreind sem „einstæð vísindaaðstaða“
(Access to Research Facilities) á vegum 5. rammaáætlunar Evrópusambandsins.
Þessi samningur var síðan framlengdur um 6 mánuði og rann út 31. júlí 2005. Árið
2005 kom vegna þessa samnings 21 vísindamaður og dvöldust þeir við rannsóknir
í stöðinni í allt að einn og hálfan mánuð. Alls komu á öllu samningstímabilinu
79 vísindamenn sem voru í Sandgerði frá tveimur vikum upp í þrjá mánuði.
Alls dvöldu vísindamenn í 1.755 dag í stöðinni á samningstímabilinu. Rannsóknaverkefni
þessa vísindamanna voru m.a. athuganir á æðarfugli, verkun málningar
á fisklirfu, fjölbreytileiki krabbaflóa, flokkun burstaorma, nökkva og krossfiska,
rannsóknir á kóralþangi, útbreiðsla grænþörunga, sagþangs, bóluþangs, sjávarkræðu
auk rannsókna á áhrifum eiturefna á þanglýs og lindýr. Þessir sérfræðingar
komu frá Hollandi, Danmörku, Noregi, Þýskalandi, Ítalíu, Svíþjóð, Finnlandi,
Spáni, Búlgaríu, Póllandi, Portúgal og Bretlandi.
Auk hinna erlendu sérfræðinga stunduðu sérfræðingar Líffræðistofnunar margvíslegar
rannsóknir við stöðina og nemendur við líffræðiskor nutu aðstöðunnar
við rannsóknir sínar. Halldór P. Halldórsson vinnur hluta rannsóknavinnu doktorsnáms
síns á stöðinni.
Á stöðinni fór einnig fram kennsla á vegum líffræðiskorar. Á vormánuðum fór
umfangsmikill verklegur þáttur námskeiðsins Eiturefnavistfræði fram í stöðinni.
Stöðin lagði einnig til mikinn efnivið til verklegrar kennslu í greinum er fást við
lífríki sjávar.
Siðfræðistofnun
Stjórn og starfslið
Stjórn Siðfræðistofnunar var óbreytt frá fyrra ári en í henni eiga sæti: Vilhjálmur
Árnason, prófessor, tilnefndur af heimspekiskor, formaður stjórnar, Sólveig Anna
Bóasdóttir, dr. theol., tilnefnd af guðfræðideild, séra Irma Sjöfn Óskarsdóttir, tilnefnd
af kirkjuráði þjóðkirkjunnar, Ástríður Stefánsdóttir, dósent, tilnefnd af
Kennaraháskóla Íslands og Páll Hreinsson, prófessor í lagadeild, skipaður af háskólaráði
án tilnefningar. Fyrir utan forstöðumann, Salvöru Nordal, sem er í fullu
starfi, hafa sérfræðingar verið ráðnir í einstök rannsóknarverkefni í lengri eða
skemmri tíma.
Rannsóknir
Rannsóknir á gagnagrunnum. Styrkur fékkst úr Rannsóknasjóði Rannís fyrir
verkefnið Notkun gagnagrunna á heilbrigðissviði: Siðferðileg álitamál. Verkefnið
hófst á árinu og var Ingunn Ólafsdóttir, stjórnmálafræðingur, MA, ráðin til að vinna
úttekt á starfi Vísindasiðanefndar.
Siðfræðistofnun hlaut áframhaldandi styrk frá NorFa/Nordforsk fyrir samstarfsnet
á sviði siðfræði og lífvísinda, The Ethics of Genetic and Medical Information.
Auk Siðfræðistofnunar, sem leiðir verkefnið, standa að rannsókninni vísindamenn
frá Eistlandi, Finnlandi, Svíþjóð og Englandi. Fundur var haldinn í verkefninu í
Manchester 30. maí þar sem rætt var um gagnagrunna á heilbrigðissviði og lyfjaerfðafræði.
Í framhaldi af verkefninu ELSAGEN Ethical, Legal and Social Aspects of Human
Genetic Databases, sem lauk formlega í árslok 2004, hefur Siðfræðistofnun tekið
þátt í margvíslegum erlendum fundum. Formanni stjórnar og forstöðumanni var
m.a. boðið á málþing PGHeart hjá læknadeild Warwick University í Englandi. Fundurinn
var haldinn 27. maí og var hugsaður sem undirbúningur nánara samstarfs
við Warwick. Formanni stjórnar var boðið á fund verkefnisins The Development of
European Standards on Confidentiality and Privacy in Healthcare among Vulnerable
Patient Populations (EuroSOCAP) sem haldinn var í Istanbul 17.–19. febrúar 2005
þar sem hann gerði grein fyrir helstu niðurstöðum ELSAGEN-verkefnisins.
Á árinu var sótt um áframhaldandi styrki fyrir rannsóknir á sviði gagnagrunna á
heilbrigðissviði bæði í 6. rammaáætlun Evrópusambandsins.
220