36164_Árbók 2005 - Háskóli Íslands

Netverk
RIKK starfar náið með erlendum stofnunum á sviði kvenna- og kynjafræða, m.a.
NIKK (Nordisk institutt for kvinne- og kjønnsforskning) sem staðsett er við Háskólann
í Osló. Stofan er aðili að AOIFE (Association of Institutions for Feminist
Education and Research in Europe) og ATHENA (Advanced Thematic Network in
Activities in Women´s Studies in Europe), sem nýtur styrks úr Socratesáætluninni.
ATHENA-verkefnið er öflugt rannsóknarnet á sviði kvenna- og kynjafræða og er
RIKK virkur aðili að rannsóknarverkefnum á vegum ATHENA. Á árinu sóttu fulltrúar
RIKK samstarfsfund ATHENA sem haldinn var í Barcelona í maí.
Rannsóknastofa Krabbameinsfélags
Íslands í sameinda-
og frumulíffræði
Rannsóknastofa Krabbameinsfélags Íslands í sameinda- og frumulíffræði hóf
starfsemi árið 1987. Tengsl hennar við Háskóla Íslands hafa verið með sérstökum
samningum, sá sem nú gildir var undirritaður vorið 2005. Þar hafa verið stundaðar
metnaðarfullar rannsóknir á krabbameinum og hefur brjóstakrabbamein verið
stærsta viðfangsefnið. Akademískir starfsmenn eru nú tveir prófessorar, Helga M.
Ögmundsdóttir og Jórunn Erla Eyfjörð, og einn aðjúnkt, Þórarinn Guðjónsson.
Tveir lífeindafræðingar starfa við rannsóknastofuna og árið 2005 unnu 7 meistaranemar
þar að verkefnum sínum og einn doktorsnemi að öllu leyti en tveir aðrir
doktorsnemar tengjast rannsóknastofunni. Meðal helstu verkefna nú má nefna
áframhaldandi rannsóknir BRCA2 áhættugeninu fyrir brjóstakrabbamein og er
sjónum nú beint að tengslum við sjúkdómsmynd og sjúkdómshorfur fyrir
krabbamein í brjóstum og blöðruhálskirtli, greiningu á genatjáningu, áhrifum á
frumuskiptingar og prófanir á lyfjum sem hugsanlega eru sértæk fyrir frumur
sem bera galla í þessu geni. Nýlega tókst að búa til frumulínur úr brjóstaþekjuvef
sem bera hina íslensku BRCA2 stökkbreytingu. Myndgerð brjóstkirtilsins er rannsökuð
í þrívíðum ræktunarlíkönum, þ.á m. samskipti æðaþels og þekjufrumna og
boðferlar sem stýra vefjaþroskun. Loks má nefna rannsóknir á vaxtarhemjandi
áhrifum efna úr íslenskum fléttum á krabbameinsfrumur.
Á árinu 2005 birtust 12 greinar frá rannsóknastofunni í alþjóðlegum ritrýndum
tímaritum. Tveir meistaranemar útskrifuðust. Rannsóknirnar njóta styrkja úr
ýmsum sjóðum svo sem Rannsóknasjóði Háskólans og RANNÍS, þ.á m. er einn
öndvegisstyrkur og nýlega fengust tveir styrkir úr Markáætlun RANNÍS um erfðafræði
í þágu heilbrigðis. Þá tekur rannsóknastofan þátt í fjölþjóðasamstarfi sem
er styrkt af Evrópusambandinu sem Network of Excellence, Cancer Causation
Studied in Population-Based Registries and Biobanks, CCPRB.
Starfsemi rannsóknastofunnar hlaut mikla viðurkenningu í árslok 2005 þegar
Helgu M. Ögmundsdóttur og Jórunni Erlu Eyfjörð voru sameiginlega veitt heiðursverðlaun
úr verðlaunasjóði frú Ásu Guðmundsdóttur Wright.
Framtíð rannsóknastofunnar er óviss þar sem Krabbameinsfélagið mun hætta að
tryggja rekstur hennar í árslok 2006.
Rannsóknastofa um
mannlegt atferli
Almennt yfirlit og stjórnun
Sem fyrr er aðeins eitt stöðugildi við Rannsóknastofnun um mannlegt atferli
(RMA), en það er vísindamannsstaða forstöðumans hennar við HÍ. Forstöðumaður:
Magnús S. Magnusson, vísindamaður, HÍ.
Guðberg K. Jónsson tengist einnig starfi rannsóknastofunnar með mikilvægum
en breytilegum hætti sem erfitt er að meta til stöðugilda enda kemur það einnig
inn í samstarf RMA við fyrirtækið Atferlisgreiningu ehf. (www.patternvision.com).
209