Inicjatywy klastrowe: skuteczne działanie i strategiczny rozwój (pdf)

konywania funkcji. Ta okoliczność często powoduje napięcia wśród kooperujących w ramach klastra firm,
powoduje niepokój wśród uczestników klastra nie mających korporacyjnych praw w spółce z o.o., o to iż
stanie się podporządkowana interesom wyłącznie uczestników będących jej wspólnikami.
W takim modelu organizacyjnym najczęściej dominują korzyści tylko jednej z kategorii parterów potrójnej
helisy – firm. Na plan pierwszy wysuwają się interesy biznesowe kooperujących firm, zwłaszcza tych, które
są wspólnikami spółki z o.o. To może powodować utrudnienia parterów administracyjnych klastra, którzy
nie są skorzy do współpracy, widząc słaby odzew na kierowane do firm postulaty o działania przynoszące
rozwój regionu, jak m.in. rozwój przedsiębiorczości, powiększanie miejsc pracy czy wsparcie w lepszym
kształceniu młodzieży i studentów. Zamiast więc ułatwień w działaniu, mogą pojawić się różne bariery
środowiskowe – zarówno od usztywniających swą politykę władz samorządowych, jak i pozostałych firm,
uczestników klastra, niejako drugiej kategorii, których interesy są mniej uwzględniane przez spółkę z o.o.
W tym modelu partnerzy klastrowi, w postaci administracji samorządowej, pozostają na zewnątrz struktury
spółki z o.o. Gdyby uczestniczyli w niej jako wspólnicy, spółka mogłaby być obciążona wieloma obowiązkami
publiczno-prawnymi jak, m.in. obowiązkiem stosowania ustawy o zamówieniach publicznych, rygorami
tzw. ustawy kominowej, czy ustawy o dostępie do informacji publicznych, w grę wchodzić mogłyby
również kwestie z zakresu pomocy publicznej.
Podsumowując w/w. analizę, warto wskazać na:
Zalety:
• przejrzysta i powszechnie znana struktura organizacyjna wykorzystana do zadań klastra;
• klaster ma osobowość prawną, w ramach której w zasadzie wyczerpują się relacje współpracy, tj.
Klaster = Koordynator w postaci spółki, czyli pełne ucieleśnienie w jednej, zdefiniowanej formie
prawnej; spółka reprezentuje klaster na zewnątrz;
• spółka z o.o. przejmuje główny ciężar prowadzenia działań na rzecz uczestników klastra, a za swoje
usługi pobiera wynagrodzenie;
• spółka z o.o. najczęściej sama się finansuje.
Wady:
• zróżnicowanie kategorii uczestników klastra podważa przejrzystość współpracy i generuje nieufność
wśród uczestników nie będących wspólnikami klastra;
• utrudnione procedury wejścia i wyjścia z grona uczestników klastra ( wspólników spółki z o.o.)
• istnieje ryzyko promowania spółki z o.o., kosztem uczestników klastra;
• istnieje ryzyko negatywnych konsekwencji powiązań korporacyjnych, m.in. uznania współpracujących
firm za grupę kapitałową, co powoduje przede wszystkim dodatkowe obowiązki podatkowe,
czy zarzutu cen transferowych wobec świadczonych sobie wzajemnie usług;
• istnieje ryzyko zarzutu istnienia praktyk naruszających uczciwą konkurencję (np. niedozwolone porozumienia
– m.in. zmowy cenowe);
• mały wkład i korzyści ze współpracy w odniesieniu do partnera publicznego – zaburzenia współpracy
w kontekście modelu potrójnej helisy (idei współpracy w ramach klastra).
Klaster opierający się na formule fundacji / organizacji pożytku publicznego
Sposób zorganizowania struktury klastra na bazie fundacji może przybrać różne modele, w zależności od
tego jak dalece funkcja fundacji będzie wyczerpywać zadania realizowane przez klaster, pojmowany jako
współpraca firm. Zatem możliwe są warianty:
103