Inicjatywy klastrowe: skuteczne działanie i strategiczny rozwój (pdf)

które utrudniają lub uniemożliwiają niektóre działania. Sytuacja w klastrze jest na tyle wyjątkowa, że w odróżnieniu
od typowej sytuacji rynkowej i właścicielskiej, żaden podmiot nie ma faktycznego (formalnego)
prawa do przewodzenia innym. Musi bazować na autorytecie osobistym liderów. A jednak, inicjatywa musi
znaleźć sposób, by przełamać te bariery i wspierać wspólne działania, które pobudzają innowacyjność,
przedsiębiorczość i wzrost ekonomiczny.
Animator, Koordynator czy Manager?
Zarówno w praktyce funkcjonowania inicjatyw, jak i w literaturze przedmiotu, występują różne
terminy opisujące osobę zarządzającą bieżącym funkcjonowaniem inicjatywy klastrowej (patrz:
Słowniczek wybranych pojęć, na końcu publikacji). W większości przypadków te nazwy są wymienne,
a faktyczna działalność i zakres odpowiedzialności tej osoby jest uzależniona od potrzeb
konkretnego klastra. W niektórych inicjatywach o silnej roli Rady lub Zarządu Klastra, Animator
pełni bardziej funkcję wykonawczą i administracyjną, w niektórych jest on głównym liderem, autorytetem
i kierującym działaniami wewnątrz klastra. Dla celów niniejszej publikacji wybrany został
termin Animator.
Kto to jest Animator klastra?
Animator klastra to osoba „przekraczająca granice” – wspierająca powstawanie powiązań wewnątrz klastra.
Charakterystyki animatorów często zawierają takie cechy, jak (por. Ffowcs Williams I ., 2007) :
• Zdolność do wypracowania autorytetu, jako równy w stosunku do najważniejszych uczestników
klastra, a nie jak usługodawca wobec klienta;
• Umiejętność organizowania grupowego podejmowania decyzji, a nie sterowania czy przywództwa
w tradycyjnym sensie;
• Umiejętność delegowania odpowiedzialności i uprawnień, ale też przywilejów;
• Rozwijanie wiedzy na temat działań podmiotów w ramach klastra, wiedzy o procesie klastrowym
i wiedzy o zewnętrznych zasobach oraz sytuacjach, które mogą być przydatne w rozwijaniu klastra;
• Umiejętność efektywnej pracy w środowisku, gdzie jest bardzo wysoki poziom niepewności
i zmienności, bez (tak naprawdę) żadnego formalnego autorytetu!
Czynniki krytyczne skutecznej pracy Animatora
Podstawowym zadaniem Animatora jest stymulowanie kontaktów i budowa zaufania między firmami
i podmiotami klastra. Dla skutecznego działania animator musi znać zakres działania każdej firmy oraz
specjalizacje technologiczne w klastrze. Jednak, nie zawsze od początku swojej pracy, ma pełną wiedzę
na temat firm działających w branży i ich problemów. Oprócz poszerzania wiedzy na własną rękę warto
wprowadzić kilkutygodniowy okres poznawania firm, tzn. wizyta w każdej firmie, przedstawienie aktualnych
działań inicjatywy i prośba o uwagi firm (potrzeby) co do przyszłych priorytetów w działaniu. Takie
wizyty mogą pomóc podtrzymać zainteresowanie inicjatywą, wskazać na projekty w klastrze, potencjalnie
interesujące dla uczestnika, pomóc w nawiązaniu partnerskiego kontaktu, jako bazy do przyszłej wspólnej
pracy.
Ważnym zadaniem postawionym przed Animatorem jest wypracowywanie, wspólnie z uczestnikami klastra,
obszarów współpracy. Wymaga to skupienia na sygnałach, płynących od osób strategicznych w klastrze (np.
55