Inicjatywy klastrowe: skuteczne działanie i strategiczny rozwój (pdf)

Ze względu na zmniejszające się finansowanie publiczne związane, m.in. z rozwojem usług komercyjnych
dla członków klastra czy też stopniowym wyczerpywaniem się środków strukturalnych UE, zaleca się inicjatywom,
by jak najwcześniej zaczęły wdrażać działania zmierzające do zwiększenia wpływów, z innych
niż publiczne, źródeł. Jednym z elementów, które mają wpływ na zdolność inicjatywy do pozyskiwania
środków, np. z oferowania usług, jest jej forma prawna, która powinna sprzyjać działalności komercyjnej
i kumulowaniu dochodów. Najczęściej wybierana forma stowarzyszenia nie zawsze odpowiada takim założeniom.
Z biegiem czasu i rozwojem inicjatywy, warto zastanowić się nad rozwiązaniami stymulującymi
współpracę biznesową, dostosowanymi do potrzeb inicjatywy pod względem sposobu zarządzania, rozwiązań
podatkowych i maksymalizacji korzyści dla uczestników. Ze względu na częste skomplikowanie
spraw inicjatywy zwianych z planowaniem działań, optymalną formą prawną i pozyskiwaniem funduszy,
pomocne jest wykorzystanie w tym zakresie wsparcia ekspertów, takich jak konsultantów projektowych,
radców prawnych i in. Wydatki na taką pomoc zazwyczaj można ująć w koszty prowadzonego projektu.
Podatkowy aspekt współpracy przedsiębiorstw
Przepisy podatkowe wskazują, że składek na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika
nie jest obowiązkowa, nie można ująć jako koszt uzyskania przychodu uczestnika takiej organizacji.
Wszelkie dobrowolne składki i darowizny na rzecz organizacji są wyłączone z kosztów podatkowych.
Jednak, w przypadku inicjatywy sformalizowanej w formie umowy między firmami i instytucjami,
efektywnym podatkowo rozwiązaniem mogą być wpłaty dokonywane przez poszczególnych
członków klastra, których faktycznym odbiorcą w imieniu klastra będzie jego administrator. Wpłaty
takie, w zależności od woli uczestników klastra, mogłyby mieć charakter dobrowolny lub obligatoryjny,
być dokonywane cyklicznie lub ad hoc, w stałej lub zmiennej wysokości. Niezależnie jednak
od ich charakteru, wydaje się za zasadne, aby wpłaty takie były kwalifikowane u administratora jako
przychód podatkowy, a nie na zasadzie proporcjonalnego rozliczenia przychodów ze wspólnego
przedsięwzięcia. Ewentualne korzyści i zwiększenie przychodów poszczególnych uczestników
klastra jest bowiem następstwem realizowanych konkretnych przedsięwzięć, a nie samego faktu
uczestnictwa w inicjatywie. Jednocześnie poszczególni uczestnicy klastra (strony umowy między
podmiotami i administratorem) mają możliwość ujęcia tak dokonywanych wpłat, jako kosztów
uzyskania przychodów. Mając na uwadze, że uczestnictwo w inicjatywach klastra ma na celu,
m.in. uzyskiwanie informacji o możliwościach zawarcia umów handlowych, pozyskiwania klientów,
wymiany doświadczeń, wspólnego opracowywania strategii działania, wspólnych konsultacji,
zwiększania atrakcyjności regionu itp., jest oczywistym, że ponoszenie tych kosztów przez jego
uczestników jest gospodarczo uzasadnione i co najmniej pośrednio, przyczynia się do uzyskiwania
przychodów przez poszczególnych uczestników klastra.
Bez zapewnienia odpowiednich źródeł finansowania, administrator klastra nie mógłby zapewnić
skutecznej i efektywnej obsługi administracyjnej oraz organizacyjnej klastra, niezbędnej dla jego
utrzymania i funkcjonowania. W konsekwencji, wydatki na obsługę klastra winny stanowić koszt
uzyskania przychodów u poszczególnych jego uczestników. Ważne jest precyzyjne nazwanie
wnoszonych wpłat, które nie są „składkami na rzecz konkretnej organizacji” ale, de facto, wynagrodzeniem
za usługi organizowania i koordynowania procesu współpracy.
118
Źródło: Izabela Sokołowska-Kulas, Kancelaria Prawna PRAECEDO