Inicjatywy klastrowe: skuteczne działanie i strategiczny rozwój (pdf)

nie działać w takich warunkach niezbędne jest ukształtowanie elastycznej, łatwo reagującej na zmiany
struktury zarządzania klastrem.
Jednym z elementów takiej struktury jest regularny przegląd aktualnej sytuacji w klastrze oraz celów inicjatywy.
Cele pośrednie, dotyczące bieżących działań klastra powinny być poddane przeglądowi, gdy pojawiają
się nowe informacje mogące mieć na nie wpływ. Cele strategiczne powinny być oceniane i dopasowywane
do aktualnych potrzeb w dłuższym horyzoncie czasowym – przeciętnie trzech lat. O ile ocena
realizacji bieżących celów jest najczęściej realizowana przez samego koordynatora klastra, o tyle przegląd
celów strategicznych wymaga aktywnego zaangażowania wszystkich uczestników klastra i jest zazwyczaj
prowadzony przez organy zarządzające inicjatywą jak np. Rada klastra.
Optymalny proces zarządzania klastrem oznacza „wypróbowywanie” różnego rodzaju działań dla osiągnięcia
celów klastra i wykorzystywanie wyników tych działań jako lekcji na przyszłość. Mogą one obejmować
np. organizowanie tematycznych spotkań i imprez, tworzenie grup zadaniowych, rozwój platform kooperacyjnych
on-line dla członków klastra, organizowanie seminariów edukacyjnych i szkoleń itp. Działania te
niekoniecznie muszą być na dużą skalę ani zorientowane daleko w przyszłość. Skuteczność takich aktywności
może być często określona dość szybko po ich wdrożeniu, np. poprzez śledzenie ile nowych projektów
współpracy zostało zainicjowanych w ich wyniku.
Czynniki sukcesu skutecznego wdrażania strategii
132
Sam fakt stworzenia strategii klastra, czyli przemyślenia i zaplanowania działań jest jednym z czynników
sukcesu inicjatyw. Strategia stworzona przez uczestników (przy współpracy ekspertów) prowadzi do zdefiniowania
działań i usług zgodnych z potrzebami firm oraz wzrostu zaangażowania kluczowych aktorów.
Nie ma optymalnego narzędzia zbadania, czy dana inicjatywa radzi sobie dobrze ,czy kiepsko we wdrażaniu
strategii. Oprócz zadowolenia uczestników klastra i osiągania przez nich znaczących korzyści istnieją
metody porównania działań klastrów oraz uczenia się od najlepszych. Benchmarking, bo o nim tu mowa,
jest narzędziem uważanym za pierwszy krok w ocenie doskonałości zarządzania klastrem a także wykorzystania
jego wyników do pokazania postępów na drodze do stania się klastrem światowej klasy.
Wielu koordynatorów klastrów odnosi duże sukcesy w rozwoju swoich inicjatyw. Większość z nich jednak
nie przykłada odpowiedniej wagi do poinformowania opinii publicznej o swoich sukcesach. Jest to bardzo
często spotykane zjawisko, mimo iż jednym z kluczowych czynników sukcesu klastra, jest jego reputacja
i wizerunek. Wiele przykładów wyjątkowych, dobrych praktyk i sposobów optymalizacji procesów klastrowych
jest całkowicie nieznana, nawet w obrębie jednego regionu. Istnieje więc silna potrzeba usprawnienia
komunikacji zewnętrznej polskich inicjatyw (we wszystkich fazach rozwoju).
Ostatnie doświadczenia pokazują, że wiele polskich inicjatyw zrobiło znaczny postęp w zakresie współpracy
na szczeblu międzynarodowym. Równocześnie stało się widoczne, że za tym postępem w realizacji
działań nie poszła większa rozpoznawalność międzynarodowa. Mimo aktywnych działań na tym polu
rzadko kiedy klastry posiadają angielską wersję strony internetowej, materiałów promocyjnych, informacji
kontaktowych, co sprawia że partnerzy zagraniczni nie są w stanie oszacować w pełni kompetencji technologicznych
i rynkowych polskich inicjatyw. Zaleca się, więc kompleksowe działania zarówno na poziomie
komunikacji osobistej i uczestnictwa w międzynarodowych wydarzeniach dotyczących klastrów np.
konkursach, ale też starannego przygotowania materiałów i tworzenia sposobności przekazania informacji
o klastrze w sposób przyjazny odbiorcy zagranicznemu.
By działania w klastrze były skuteczne, muszą odbywać się wielopłaszczyznowo, w tym samym czasie i na
różnych szczeblach. Jest to możliwe dzięki m.in. decentralizacji działań, podziale kompetencji tematycznych
między członków Rady Klastra, zaangażowaniu firm w prowadzenie Grup Roboczych oraz sprawnej