Inicjatywy klastrowe: skuteczne działanie i strategiczny rozwój (pdf)

cele” dowiodła swojej wartości, nie tylko w rozwoju poszczególnych przedsiębiorstw, ale także w działalności
klastrów.
Zgodnie ze standardami zarządzania, cele stawiane przed inicjatywą muszą być poprawnie sformułowane,
wskazywać korzyści dla beneficjentów (uczestników klastra, partnerów) oraz powinny być uporządkowane
i logicznie powiązane. Poza cechami wskazanymi powyżej, cele powinny spełniać zasadę SMART, czyli
być (Stabryła, 2000):
• S (specific) – specyficzne i jednocześnie precyzyjne, jasno określone.
• M (measurable) – mierzalne, niezależnie czy mają charakter jakościowy czy ilościowy. Mierzalność
celu pozwala na ocenę stopnia jego osiągnięcia.
• A (achievable) – osiągalne m.in. ze względu na posiadane przez zespół realizujący projekt umiejętności,
zasoby, system zarządzania w firmie itp.
• R (realistic, relevant) – realistyczne, odpowiednie, zbyt ambitny cel może nie zostać zrealizowany,
nie powinien być jednak zbyt łatwy.
• T (time-bound) – terminowe, istotne jest określenie terminu realizacji celu.
Dodatkowe dwie następujące cechy są często dołączane do podstawowych:
• E (exciting) – ekscytujące, ciekawe, co zachęca zespół do jego realizacji.
• R (recorded) – zapisane – cele muszą być zapisane, co pozwala na ich zapamiętanie i umożliwia
ciągłe sprawdzanie, czy podejmowane działania zmierzają w kierunku ich realizacji.
W trakcie wyznaczania celów warto wziąć pod uwagę następujące uwagi:
• zakres tematyczny celów nie powinien być zbyt wąski, by zostawić otwarte możliwości dla
współpracy (a także ewolucji inicjatywy),
• powinny zostać opracowane wskaźniki osiągnięcia celów (ilościowe i jakościowe),
• proces ustanawiania celów powinien być moderowany i angażować wszystkich uczestników
inicjatywy,
• odpowiedzialność za ostateczny kształt i sformułowanie celów ponosi kierownictwo inicjatywy.
Ważne jest, by cele klastra skupiały się na rozwoju rynku i poprawie konkurencyjności, a nie podziale rynku
między uczestników czy ochronie dotychczasowej pozycji. Strategia powinna być wyrazista i odzwierciedlać
sposób osiągnięcia planowanego rozwoju, czy to poprzez zwiększenie wolumenu sprzedaży (wejście
na nowe rynki), czy poprzez zwiększenie wartości dodanej (innowacje). Strategie nakierowane na zajęcie
dominującej pozycji na rynku lub działania związane z ograniczaniem konkurencji są nie do zaakceptowania
pod względem społecznym i wręcz nielegalne.
Ustanowienie poszczególnych celów zależy w dużej mierze od oczekiwań uczestników inicjatywy. Niektóre
klastry, w szczególności wysokotechnologiczne, są zainteresowane, przede wszystkim, wzmocnieniem
zdolności innowacyjnych uczestników, podczas gdy inne koncentrują się na lobbingu lub konkretnych
działaniach rynkowych ( np. eksporcie).
Mimo długiej listy potencjalnych celów optymalne jest skupienie się na max. 4–5 wybranych jako najistotniejsze.
Pozwala to na efektywną realizację założeń bez nadmiernego rozpraszania czasu i środków.
Aby podkreślić szczególną wagę strategicznego kierunku rozwoju klastra, najważniejsze cele powinny być
uwzględnione w dokumentach inicjatywy, takich jak umowa (stowarzyszenia lub inna w zależności od
formy prawnej) lub regulamin.
63