Inicjatywy klastrowe: skuteczne działanie i strategiczny rozwój (pdf)

ozpoznawalności i uznania u przedstawicieli administracji publicznej oraz sektora nauki jest jednym z celów
działania inicjatywy klastrowej. Pozwoli to w dalszej kolejności na doprowadzenie do sytuacji, w której
zarówno przedstawiciele sektora przedsiębiorstw, administracji publicznej oraz nauki będą rozumieli, iż ich
zaangażowanie w działania inicjatywy klastrowej przyniosą korzyści całej społeczności regionu.
W trakcie prowadzenia działań koordynator powinien zdawać sobie sprawę, że inicjatywy klastrowe mogą
być uznawane za zagrożenie dla znaczenia tradycyjnych branży regionu. Szczególnie tam, gdzie głównymi
pracodawcami są przedsiębiorstwa bazujące na naturalnych zasobach regionu, można spotkać się z opiniami,
iż branża inicjatywy klastrowej nie będzie miała dużego znaczenia dla przyszłości regionu. Co więcej,
działania koordynatora pokazujące strukturalne słabości tradycyjnych branży regionu (np. ograniczona
dynamika wzrostu, brak nowych miejsc pracy, transfer zysków poza region, itp.) władzom samorządowym
mogą szybko stać się niepożądane i niepopularne. Oznacza to jednak, że koordynator musi w wyjątkowo
przekonujący sposób promować w regionie branżę mogącą w przyszłości odpowiadać za rozwój regionu.
Osobnym przypadkiem są inicjatywy klastrowe działające na obszarach metropolitalnych, w których występuje
dużo aktywności ekonomicznej różnych grup przedsiębiorstw mających silne powiązania z lokalnymi
władzami samorządowymi. W tym przypadku przekonanie władz, iż dana branża powinna zostać
obdarzona szczególnym wsparciem może być wyjątkowo trudne.
Strategia – niezbędny element rozwoju inicjatywy klastrowej
Strategia tworzy ramy funkcjonowania inicjatywy klastrowej. Jest to ogólny plan działalności klastra, skupiający
się na wykorzystaniu jego możliwości dla osiągnięcia zamierzonych celów.
Formułowanie strategii jest kluczowym elementem rozwoju inicjatywy, gdyż wymaga jasnego
określenia celów, ścieżki ich osiągnięcia oraz wymaganych środków. Bez tego istnieje niebezpieczeństwo,
że wspólne działania uczestników inicjatywy mogą nie być skoordynowane, a cele nie
zostać osiągnięte. Z drugiej strony – dobrze przemyślana strategia ustanawia kierunek działań i pozwala
na współpracę zorientowaną na cele.
14
Jeśli w klastrze istnieje przewaga firm MŚP (małe i średnie przedsiębiorstwa), które często są pod ogromną
presją konkurencyjną, przy tworzeniu strategii niekoniecznie musimy kierować się wyjątkowo wizjonerskim
podejściem o długim horyzoncie czasowym. Zamiast tego, warto skupić się na zagadnieniach zarządzania
strategicznego i konkretnych krokach oraz niezbędnych środkach, zmierzających do poprawy
konkurencyjności uczestników klastra. Te założenia, w naturalny sposób, prowadzą do kwestii zawartości
i struktury dokumentu strategii: w jaki sposób stworzyć strategię, jakie aspekty powinny zostać poruszone
i jak wiele szczegółów powinna obejmować?
Zasadniczo, strategia jako dokument powinna obejmować następujące elementy:
• Koncepcja klastra i powody podjęcia inicjatywy;
• Analiza sytuacji konkurencyjnej sektora;
• Analiza trendów wpływających na rozwój sektora ( rynki i technologie);
• Analiza potencjału klastra na danym obszarze;
• Analiza SWOT (poziom makro i mikro);
• Wizja, misja klastra;
• Cele strategiczne klastra i przewidywane efekty;