Inicjatywy klastrowe: skuteczne działanie i strategiczny rozwój (pdf)

Ze względu na możliwość wystąpienia ryzyka związanego z nierównomiernym rozkładem korzyści pomiędzy
uczestników klastra, powinny zostać opracowane dokumenty, np. w formie regulaminu, zapewniające
sprawne działanie organów i zarządzanie, mogącymi się pojawić, konfliktami interesów.
Praktyka pokazuje, że firmy w klastrach preferują zachowanie dużego stopnia elastyczności oraz otwartej
i transparentnej struktury, która sprzyja integracji i podejmowaniu dodatkowych działań w poszczególnych
obszarach zainteresowań uczestników klastra. Klaster powinien mieć charakter otwarty, co oznacza,
że przystąpić może do niego nowy członek, po wcześniejszym uzyskaniu akceptacji odpowiedniego organu
np. Rady.
Organy wspierające współpracę w klastrze
Klastry charakteryzują się różnymi strukturami funkcjonalnymi. Najczęściej występującymi organami w klastrach
są: Zgromadzenie, Rada Klastra, Prezydium Klastra, Komitet Sterujący, Zarząd, Koordynator jak również
Grupy Zadaniowe.
Na poziomie zarządzania strategicznego klaster, jako wspólne przedsięwzięcie może posiadać organ, np.
zgromadzenie, forum itp. (w zależności od formy prawnej formalny lub nieformalny), w którego skład
wchodzą przedstawiciele uczestników klastra. Tego typu platforma daje pole do zaangażowania się uczestnikom
w zakresie: kierunków rozwoju klastra, programów oraz strategii działania, a także podjęcia decyzji
w najważniejszych kwestiach dotyczących inicjatywy.
Możliwe są elastycznie formułowane regulacje, dotyczące tego organu w postaci zapisów umowy
między uczestnikami klastra lub wewnętrznych regulaminów podmiotów. Przykładowo: „Zgromadzenie
podejmuje decyzje w drodze uchwał w obecności co najmniej połowy aktualnej liczby
uczestników klastra większością głosów”.
Pracami na poziomie taktycznym kierują organy powołane (w zależności od wybranej formy prawnej) w ramach
podmiotu lub też ciała, stworzonego na bazie umowy. Najczęściej jest to Rada Klastra lub Komitet
Sterujący, złożony z osób wybranych przez uczestników do bieżącego nadzoru nad realizacją strategii. Tego
typu rada jest organem stanowiącym i kontrolnym w wymiarze dotyczącym kwestii związanych z funkcjonowaniem
klastra jako całości. Rada Klastra dostarcza impulsu do rozwoju inicjatywy, sugeruje działania
do realizacji, wybiera projekty pilotażowe, lobbuje w zakresie rozwoju branży w regionie. Do zadań rady
należeć może m.in. nadzór nad realizacją zadań zawartych w strategii, opiniowanie projektów za zgodność
ze strategią klastra, przyjmowanie nowych członków, a także powoływanie grup roboczych do realizacji
działań w szczególnych obszarach zainteresowania uczestników klastra.
Warto zadbać, by rada składała się w przeważającej większości z przedstawicieli przedsiębiorstw.
Dzięki takiemu rozwiązaniu przedsiębiorcy aktywnie uczestniczą w działaniach inicjatywy. Posiadają
oni także wiedzę na temat procesów w klastrze i jego funkcjonowania, co może mieć zastosowanie
np. w sytuacji zmiany koordynatora klastra i pozwala na trwałe funkcjonowanie inicjatywy.
Powyższe organy funkcjonują na rzecz klastra jako platformy współpracy, usprawniając działanie i komunikowanie
się firm zgromadzonych w strukturach Klastra. Jeśli nie wynika to bezpośrednio z wybranej formy
111