Inicjatywy klastrowe: skuteczne działanie i strategiczny rozwój (pdf)

Rozdział 8
Jak stać się klastrem światowej klasy?
Czynniki krytyczne i przykłady
Marita Koszarek, Michał Kacprowicz
Zgodnie z tendencjami europejskimi programy klastrowe w przyszłych latach będą koncentrowały się
na poprawie doskonałości zarządzania klastrami i wsparcia najlepszych klastrów. Rekomendacje Komisji
Europejskiej wskazują, że przede wszystkim wspierane będą klastry z potencjałem i kompetencjami do
dynamicznego rozwoju w obliczu globalnej konkurencji – te które mogą stać się klastrami światowej klasy.
Podczas konferencji międzynarodowych nt. klastrów prezentowana jest często mapa 100 europejskich
klastrów światowej klasy. Niestety wśród wyróżnionych inicjatyw nie ma ani jednej polskiej.
Inicjatywy, które mają ambicję stać się klastrami światowej klasy potrzebują doskonale zarządzanych organizacji
dostarczających wysokiej jakości usług dla firm klastra, promujących współpracę z najlepszymi ośrodkami
naukowymi i ułatwiających działania międzynarodowe. W ramach tej koncepcji liczy się nie tylko osiągnięcie
tego prestiżowego statusu, lecz ciągłe dążenie do poprawy wyników i optymalizacji procesów klastrowych.
Klastry regionalne a klastry światowej klasy
Tematyka klastrów światowej klasy nie odnosi się bezpośrednio do internacjonalizacji, lecz przede
wszystkim do poprawy doskonałości zarządzania klastrami. Termin ten oznacza „światową klasę”
i wysoką jakość działania inicjatyw klastrowych (nawet tych obecnych tylko na szczeblu lokalnym)
w zakresie dostarczania usług odpowiadających na zapotrzebowanie i wnoszących wartość dodaną
dla członków klastra. Wiele polskich klastrów ma potencjał by już w krótkim okresie stać się
klastrem światowej klasy z ambicjami międzynarodowymi. Jednak nawet te, które zdecydują się
pozostać na szczeblu lokalnym potrzebują wdrożenia dobrych strategii rozwoju i odpowiedniego
funkcjonowania prowadzącego do podejmowania efektywnych działań na rzecz członków. Niezbędna
w tym zakresie jest m.in. wiedza z zakresu zarządzania działaniami innowacyjnymi oraz
koncentracja na tych obszarach, w których podmioty dysponują dobrą pozycją konkurencyjną.
Doskonałość w zarządzaniu klastrem
Nie ma złotej recepty na doskonałość w zakresie zarządzania klastrem. Nie tylko różne klastry potrzebują
różnego podejścia, ale też nawet pojedyncze inicjatywy muszą zmienić sposoby działania w zależności od
fazy rozwoju, w której się znajdują lub w odpowiedzi na różne zewnętrzne czynniki (por. PWC, 2011).
Koordynatorzy klastrów działają w niepewnym i bardzo wieloczynnikowym środowisku. Niepewność dotyczy
m.in. zaangażowania kluczowych zainteresowanych stron, niestabilności finansowej, zmian w zakresie
technologii lub regulacji branżowych, konkurencji z zewnątrz oraz kierunków rozwoju rynku. Aby skutecz-
131