Inicjatywy klastrowe: skuteczne działanie i strategiczny rozwój (pdf)

odstępach czasu oraz, w razie konieczności, ich przeglądu i dostosowania. Pozwoli to zapanować nad
działaniami, ustalić priorytety aktywności i ocenić efektywność pracy zespołu zarządzającego. Jest także
pomocne w otrzymaniu finansowania ze źródeł publicznych, np. funduszy europejskich.
Wskaźniki powinny być powiązane z wizją, strategią i planem działania w celu sprawdzenia, czy jest ona
sukcesem i, czy działania są podejmowane zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Wskaźniki powinny zostać
wcześniej zaakceptowane i dotyczyć wszystkich obszarów działania inicjatywy. Przykładem może tu
być: liczba uczestników w klastrze, z podziałem na wielkość i typ, liczba nowych uczestników w kolejnych
etapach czasu, wzrost liczby firm eksportujących, wzrost wpływów firm z eksportu, wzrost liczby pracowników
itp. (Więcej na ten temat w rozdziale dotyczącym monitoringu).
Drzewo celów – narzędzie wsparcia definiowania celów
Drzewo celów to schemat obrazujący przyszłą pożądaną sytuację, który najczęściej powstaje na
bazie wcześniejszej analizy w postaci analizy SWOT, matrycy logicznej lub drzewa problemów, które
dają uporządkowany materiał wyjściowy do opisu stanu sektora, regionu, problemów itp. Drzewo
celów powinno zawierać cel główny, cele pośrednie, środki do ich osiągnięcia oraz zamierzone
efekty (MGiP, 2004).
W niektórych przypadkach cel może być odwróceniem niepożądanej sytuacji wskazanej jako
problem. Takie podejście pozwala dodatkowo na weryfikację wskazanych wcześniej problemów.
Jeżeli nie były one wystarczająco szczegółowo określone, sformułowane na ich podstawie cele
również nie będą wystarczająco jasne i nie pozwolą na wskazanie prawidłowego działania (środka),
które umożliwi rozwiązanie problemu i osiągnięcie celu. Do listy celów dodaje się też inne, pożądane
i korzystne cele, które nie wynikają z „odwrócenia” problemów.
Diagram obrazuje zależności pomiędzy celami i środkami do ich osiągnięcia, czyli zapisy niżej są
składowymi do osiągnięcia zapisów (celów) zapisanych wyżej. Należy pamiętać, iż położenie (niżej
lub wyżej) danego celu nie jest wyznacznikiem jego ważności. To czy dany cel stanie się priorytetem
inicjatywy zależy od decyzji planującego.
Symulacja typu “Mapa Drogowa” – narzędzie wsparcia rozwoju strategii
Powszechnie uznaną metodologią, która łączy w sobie maksymalny udziału zainteresowanych stron oraz wkład
ekspertów, jest symulacja typu Mapa Drogowa (ang. Road Map Simulation). Ta metoda została wykorzystana
w ciągu ostatnich dziesięciu lat przez wiele inicjatyw klastrowych w Szwecji, Polsce i krajach nadbałtyckich do
wsparcia opracowania strategii klastra, a także podczas budowania zespołów zarządzających inicjatywami.
Niniejszy typ warsztatów różni się znacząco w stosunku do warsztatów symulacyjnych przedstawionych
w rozdziale 4. W tym przypadku uczestnicy są już bardziej zaawansowani – po etapie mobilizacji
i pierwszych działaniach – i pracują nad wypracowaniem strategicznych elementów dla ich konkretnej
inicjatywy – w warsztatach uczestniczą więc tylko reprezentanci jednego klastra a całe przedsięwzięcie
ma charakter bardzo roboczy. Do przygotowania tego warsztatu niezbędna jest szeroka analiza
wstępna oraz znajomość specyfiki branży. Aktywność ta jest szczególnie efektywna w przypadku
pracy z konkretną grupą osób zarządzająca i wspierającą rozwój inicjatywy klastrowej.
65