Inicjatywy klastrowe: skuteczne działanie i strategiczny rozwój (pdf)

Powody zawiązania Pomorskiego Klastra ICT
(koordynator: Centrum Doskonałości WiComm działające na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji
i Informatyki Politechniki Gdańskiej):
• niskie finansowanie nauki,
• brak partnerów biznesowych,
• chęć tworzenia rozwiązań mających przełożenie na wdrożenia,
• chęć, aby sfera gospodarki stymulowała i finansowała badania naukowe,
• strategia Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, w ramach której promuje się finansowanie
badań, mających przełożenie na gospodarkę,
• przyjęcie polityki wspierania klastrów przez Zarząd Województwa Pomorskiego,
• chęć dostosowania dydaktyki do potrzeb firm, aby studenci łatwiej znajdowali zatrudnienie,
a firmy ICT pracowników,
• chęć wdrażania innowacji w regionie (poprawa komfortu i bezpieczeństwa życia mieszkańców
Pomorza).
Bieg przez płotki, czyli uwaga na bariery
Bardzo często, pomimo faktycznej obecności klastra konkretnej branży, jako geograficznego skupiska istniejących
obok siebie podmiotów oraz silnej motywacji koordynatora, nie jest możliwe szybkie uruchomienie
działań inicjatywy klastrowej. Przyczyną tego stanu są naturalne bariery istniejące w każdym środowisku
gospodarczym, a więc i w klastrze. Podstawowe czynniki ograniczające rozwój inicjatywy klastrowej to:
• brak zaufania pomiędzy podmiotami,
• brak świadomości korzyści, jakie mogą się pojawić, dla podmiotów tworzących inicjatywę klastrową,
• brak motywacji podmiotów do działań mających na celu budowę inicjatywy klastrowej.
Powyższe bariery pojawiają się zawsze, a ich pokonanie jest krytyczne z punktu widzenia dalszego rozwoju
inicjatywy klastrowej. Koordynator musi być więc nie tylko silnie zmotywowany, ale i świadomy trudności,
które pojawiają się podczas jego prac, choć proporcje powyższych czynników są prawie zawsze różne.
40
Zaufanie
Ze względu na fakt, że klaster jest ograniczonym geograficznie, naturalnym środowiskiem działania podmiotów
mogących utworzyć inicjatywę klastrową, można założyć, że podmioty istotne dla uruchomienia
działań inicjatywy klastrowej miały okazję się poznać, współpracować, a nawet poróżnić. W ramach klastra
niejednokrotnie występują również podmioty silnie ze sobą konkurujące, a więc nieufne w stosunku do
inicjatyw, w których uczestniczą ich konkurenci. Oznacza to, że brak zaufania pojawia się prawie zawsze
w trakcie tworzenia inicjatywy klastrowej.
Ponieważ interakcja pomiędzy podmiotami na poziomie ludzkim to, przede wszystkim, wymiana kadr
oraz powiązania, często nieformalne, pomiędzy kadrą zarządzającą i kierowniczą, poznawanie zależności
pomiędzy osobami pracującymi w różnych podmiotach jest jednym z najistotniejszych, lecz często niedocenianych
czynników, mających wpływ na tworzenie inicjatywy klastrowej. Sprawny koordynator, znający
relacje na poziomie osobistym, może znakomicie wykorzystać je do budowania zaufania i poczucia wspólnoty.
Jeśli, np. osoby pracujące w dwóch konkurujących firmach X i Y pracowały kiedyś razem w firmie
Z, są one znakomitymi adresatami działań koordynatora. Niezależnie bowiem od atmosfery związanej ze
współpracą w obu firmach, osoby te mogą pojawiać się na tych samych spotkaniach, nie tworząc w dys-