SPIS RZECZY

153wolność, ale nowoczesność też wiele mówi o wolności. Wtedy wydawało się,że nie ma w tym żadnej trudności. Z czasem okazało się jednak, że pod tymsamym pojęciem kryją się różne znaczenia.Dzisiejsze czasy przypominają nieco sytuację z IV wieku, gdy ktośpowiedział: pewnego dnia odkryliśmy, że nasz Kościół jest ariański. Tak samodziś odkrywamy, że istotna część Ciała Chrystusowego, czyli Kościoła, przedewszystkim jego elit intelektualnych czy środowisk akademickich, ma zupełnieinne rozumienie chrześcijaństwa niż przez wieki przekazywała nam Tradycja.Nagle kryterium tego, co może być lub nie może być prawdą w naszymdepozycie wiary, wyznaczać zaczęły kategorie nowoczesności. To dzieje się namasową skalę w wielu przestrzeniach katolickiej edukacji, gdzie nie ma nawetświadomości tego procesu. Po prostu bezwiednie przyjmuje się kategorienowoczesności i wychowuje się do bycia nowoczesnym. Chrześcijaństwostopniowo staje się jakąś marginesową resztką, która trwa jako inspiracjaetyczna, ale jest coraz mniej istotna dla realnego życia. Bardzo wyraźnieujawniło się to przy okazji latynoamerykańskiej teologii wyzwolenia, aledzieje się to również w naszych zachodnich społeczeństwach, w subtelniejszysposób, przy pomocy kolonizacji poprzez kategorie liberalne, np. liberalnąkoncepcję wolności czy władzy. Są to koncepcje rozpowszechniane na wielkąskalę przy pomocy środków masowego przekazu, bez głębszej świadomościczy szkodliwej intencji. Nagle jednak ludzie odkrywają, że ich sposóbmyślenia i przeżywania należy do religii, która nie jest już tą religią, jakąpoznali w kościele. Nasze kategorie myślenia zostają skolonizowane przez tenświat, który przedstawia Kościół jako twór dziwny, obcy, nierzeczywisty. Takiesą tego owoce.W tym kontekście dzieła Maritaina nie da się ocenić jednoznacznie.Powstawało ono w okresie, gdy dopiero zaczynano poszukiwać odpowiedzina problem zeświecczenia. Niektórym osobom i środowiskom, np. w Polsce,posłużyło ono do odkrycia jedności między życiem chrześcijańskima humanizmem, choćby poprzez dzieło Humanizm integralny. Innymnatomiast, np. w Ameryce Łacińskiej, przede wszystkim poprzez dziełoCzłowiek i państwo, posłużyło do tego, żeby powiedzieć: misja Kościoła dotyczytylko dusz, natomiast wszystko, co dotyczy życia doczesnego, przypadapaństwu. Takie odczytanie Maritaina współgrało z dualizmem, który Kościółw Ameryce Łacińskiej odziedziczył z tradycji.Kościół mentalnie skolonizowany