SPIS RZECZY

55Z dołu przyszło coś innego, doświadczalnie bardziej boskiego, czy możeraczej Bożego. Oto nagle plemienne państwo zachodnich Słowian przyjmującw swoje ciało Logos chrześcijaństwa, zaczęło rozpoznawać Boga 9 (metaforalunety właśnie tu oddziałuje szczególnie). Przestało być jedynie związkiemdoczesnego i naturalnego bytowania, niepamięci, ale weszło w obszar łaski.Od tej pory Ktoś Inny stał się prawodawcą państwa-kraju, który przestałbyć tylko księstwem czy później królestwem Mieszka i jego synów, alestał się królestwem Boga bez mieszania jednak porządku władz służącychmu wedle swojego powołania – w sferze doczesnej i duchowej. Nie ma tuzresztą niczego nadzwyczajnego. Ta zmiana jest tylko zwykłym powołaniempaństw chrześcijańskich, którego to powołania nie należy mylić z naszymiwyobrażeniami o teokracji.Rozpoznawanie Boga odbywa się bowiem przez wolę władców, przezzapisy konstytucji, zarówno w ich dawnym, jak i nowoczesnym sensie,poprzez zapisy prawa zasadniczego i stanowionego. Dzięki temu społecznośćpolityczna wchodzi w orbitę królowania niebieskiego. Zmiana, jaka dokonałasię w Polsce około roku 1000, zmieniła też i zasadniczo przeorała mentalnośćżyjącego tu ludu. Państwo, które przestało być wyłączną własnością jegowładców, zaczęło stapiać się z tym ludem, a on także coraz bardziej w swoimpowołaniu dostrzegał i rozpoznawał Boga. Można powiedzieć, że działo sięto tym bardziej, im bardziej samo państwo skłaniało się ku zanikowi, czyto podczas rozbicia dzielnicowego, czy podczas rozbiorów lub w innychokolicznościach, jak choćby wojny w XVII wieku i czasy komunizmu.REGENCJARozpoznawanie Boga skłaniało Polaków także do tego, by coraz mocniejutożsamiali się ze swoją regencją jako własną ojczyzną, zarówno w sensieczęści nadprzyrodzonej rzeczywistości, która daje właściwe jej oparcie, aleteż jako namiastką ojczyzny doczesnej. A przecież Polsce nieraz brakowałowłaściwego doczesności kształtu, czyli państwowości w adekwatnej narodowiformie. Formą polskości przez wieki stawał się katolicyzm, który oznaczał towłaśnie, że Polacy rozpoznawali Boga – najpierw rozpoznawało go państwo,potem zaczął rozpoznawać naród urabiany łaską. Nawet wtedy, gdy państwanie było na mapach. Przekonanie o pewnej Całości naszego bytu i formy9 P. Milcarek, Do Unii non possumus, „Christianitas” 15/16.Polska jako potwór doktora Frankensteina