SPIS RZECZY

225Otrzymywałam realne ostrzeżenia.Podchodzili do mnie nieznajomi ludziew metrze albo w restauracji. Moje rozmowytelefoniczne były podsłuchiwane.Film nabrał charakteru antyamerykańskiego i został wykorzystany w celachpropagandowych: wyświetlono go w dniu, kiedy w Moskwie odbywał sięwielki mityng antyputinowski, na którym występował Kasparow. Wtedyaresztowano wielu moich przyjaciół – obrońców praw człowieka.To był pierwszy przypadek ocenzurowania zachodniego filmudokumentalnego we współczesnej Rosji. Chciałam oddać sprawę do sądu,przecież ucierpiała moja godność, moje dobre imię – robiłam tam filmy jużod dziesięciu lat. Było to wkrótce po zamordowaniu Anny Politkowskieji powiedziałam sobie: opowiem całą prawdę o systemie Putina, nawetgdybym nigdy nie miała dostać wizy do Rosji. Rozprawa miała odbyć się weFrancji, z francuskim adwokatem, według francuskiego prawa. Radziłam sięw tej sprawie z moimi moskiewskimi przyjaciółmi: Wieniediktowem z radiaEcho Moskwy, z dziennikarzami z „Nowej Gazety”, i oni powiedzieli mi, że niewarto się sądzić, bo „już nigdy tu nie wrócisz, a twoje filmy i ty sama jesteśnam bardzo potrzebna”. Przeżywałam wtedy ogromny ból po stracie swojegoprzyjaciela – Anny Politkowskiej, dlatego postanowiłam zrobić film o tym, coto oznacza być dzisiaj dziennikarzem w Rosji. Tak narodził się pomysł filmuList do Anny.Nauczyłam się od niej nie tylko opowiadać o wydarzeniach, ale wkraczaćw życie i starać się zmieniać je na lepsze. Było dla mnie bardzo ważne, byjej lekcja nie została zapomniana. Ona była tubą narodu, którego władzanie chciała słyszeć. Ona kochała Rosję bardziej niż władza. Tak jak Anna,chcę opowiadać o ludziach zapomnianych przez władze, chcę, aby ich słowozostało usłyszane. Znam wielu, którzy nie boją się Putina i kontynuują sprawyprzez nią zaczęte. Jestem nimi zachwycona. Z drugiej strony nie możnajednak zapominać o fakcie, że ponad połowa Rosjan całkowicie popierapolitykę Putina. Im nie przeszkadza brak demokracji, imponuje im powrótCała prawda o systemie Putina