SPIS RZECZY

49Nie razi Cię więc użyte przez Rymkiewicza słowo „zdrada”,ale Twój sprzeciw wywołuje nazwanie przeciwnikówpolskiej tradycji „drugim narodem”?– Zobacz, co się dzieje w tym symbolicznym miejscu pod krzyżem.Z jednej strony są ludzie, którzy mają jakąś spójną opowieść, łączącą bieżącewydarzenia z poprzednimi i objaśniającą świat, nasze w nim miejscei zadania. Może to jest narracja mądra, może głupia, może anachroniczna,ale w ogóle jest. A przeciwko nim masz ludzi, którzy nie są w staniewyartykułować, w co właściwie wierzą, czego chcą i na czym im zależy.Wypinają zadki, pierdzą na wargach, zagłuszają modlitwy puszczaniemz gigantofonu „kaczuszek”, albo po prostu kopią i bluzgają; w najlepszymwypadku potrafią wydobyć z siebie jakiś komunał, że przecież, no przecieżwszyscy ludzie na poziomie... i machnięciem ręki wskazać na Europę. Oni niesą inną formą, tylko brakiem formy w ogóle. Tak jak żadnej formy nie mieli ci,którzy się wynaradawiali w wieku XIX, dlatego historia ich nie zapamiętała.I znowu ten wiek XIX w wieku XXI...– No bo znowu to przerabiamy. Widocznie musimy. Widocznie z historiąnarodów jest jak z nauką w szkole: jak uczeń jest tępy, przespał lekcję albo jązapomniał, tak jak myśmy zapomnieli swoją historię, a w każdym razie niewyciągnęli z niej wniosków, to musi powtarzać, aż do skutku. █