SPIS RZECZY

157– Jedną z odpowiedzi może być fakt, że w ostatnich wiekach OjcowieKościoła nie byli dostępni dla chrześcijańskiego ludu. Święta Teresa z Àvilamiała w XVI wieku większy dostęp do Ojców niż Hiszpanie w XX wieku,nawet dwadzieścia czy piętnaście lat temu. Ona dysponowała tekstamiłacińskimi, a do dziś wiele dzieł nie zostało przełożonych na język hiszpański.Natomiast te dzieła, które tłumaczono, były to przede wszystkim praceascetyczno-moralne, niemal nigdy zaś teologiczne. Dopiero dziesięć lat temuwydano po raz pierwszy po hiszpańsku św. Grzegorza z Nyssy. Nie lepiej byłoz pismami św. Grzegorza z Nazjanzu, św. Bazylego Wielkiego czy Orygenesa.Myślę, że to pokazuje, jak hiszpańska teologia powoli traciła swój żywykontakt z chrześcijańską tradycją. Była co prawda głęboko katolicka, ale byłto katolicyzm niemal nieświadomy tego, co to znaczy być katolikiem. Teologiawyzwolenia nie mogłaby u nas powstać, gdyby nasz Kościół miał większąświadomość swoich dogmatycznych fundamentów i – co za tym idzie –świadomość antropologicznych sprzeczności, jakie kryła owa rewolucyjnateologia.Z tego, co Ksiądz Arcybiskup mówił o arianizmiei o Suárezie, wynika, że problem sekularyzacjiznajduje się wewnątrz chrześcijaństwa. Często bowiemstarcie Kościoła z wyzwaniem laicyzacji przedstawiasię jako konfrontację dwóch stron: „my” kontra„oni”. Tymczasem wydaje się, że problem wychodzize środka chrześcijaństwa, bo przecież w czasachSuáreza cały świat zachodni był chrześcijański,a jednak zsekularyzował się nie na skutek zewnętrznejopresji, lecz w wyniku procesów, które przebiegaływewnątrz niego.– To jest problem naszej samoświadomości. Jeżeli rozumiemy samychsiebie tak, jak rozumie nas kultura zrodzona z paradygmatu świeckiego, toznaczy, że rozumiemy siebie w sposób paraliżujący, to znaczy, że sami siebieredukujemy. Na przykład redukujemy znaczenie Jezusa Chrystusa do czegoś,co ma trochę wspólnego z uczuciami religijnymi albo z indywidualnymiwierzeniami, ale co nie jest kluczem naszego życia osobistego, naszej rodziny,pracy, historii, kosmosu. Pozbawiamy Chrystusa czegoś z wiary, którą wyznajeKościół mentalnie skolonizowany