жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

119 X X РАСЫРДЫЦ БАСЫНДАГЫ КАЗАК ЭДЕБИЕТ!Жастарга жол береййс, Кднапия,Улкеншн шын улкеншк калпын бййп7, —деп токтаткан екен.Есенжол акын елешп киел1 енер деп танып, кашрлеп еткен.Ол еленш, Абай айткандай, «бетен сезбен былгамауга» тырысады.Онын терт аягын баскан жорга елендершен артьпс-ауыс седакездеспрмейаз:Тербесе домбыраны он бармагам,Орал ар ак кагазга толганганым.Шыгатын кер ауыздан Kecip сезш,Оленш ejTripep деп колданбадым, —дейш акын тш туралы елешнде. Акьш елецге ете биж талап койьт,онын тшшщ керкем болуы, бетен сезбен шубарланбауы кажегппнайтады. Осы аркьшы тш проблемасын козгайды.XIX гасырдын eiciHUii жартысында дши-агартушылык багыттагыакындардын идеялык багытына сэйкес тшдершде араб-парсысездерш кеп колдану жш ушырады. Бул жайлы С. Торайгыров1913 жылы жазган «Кдзак тшндеп елен ютаптары жайынан»деп аталатын макаласында: «Казак тшнде деп бастырылганютаптардын кеб1нде казактын nici де жок... Tumepi бытбырак»8,— деп капы сынга алган.Осы мэселеге ез тургыластарынын арасынан алгашкьшардын6ipi больт Tin каткан — Есенжол акын. Жогарьщагы елешнде акынмына жайттарды кадап айтады: б1ршшщен, тш — ултгык сипаттынбасты белгкп; екшшщен, ез тш н бшмеу — елтмен тен; ушшшшен,шубар Tin еленнщ мешсш KeTipin, «еленш елпредЬ; тертшшщен,еленш езге тшмен келсш-келмесш, онды-солды шубарлаубш мдш кгщ 6enrici емес.Аузыма бал татыган ана тшм,Сондыктан казак болып жаратылдым.Кудай 6ip, куран шынды казакша айттым,Арабтын окысам да санатын мын.Бшмнщ тишен тарар сабага да,Кызыгы, желю мен сагагы да.6 з тшн бшмеу ел1м Tipi адамга,Журген сон ей аякгы санагында.7 Сонда, 17-6.' Кенжебаев Б. Эдебиет белестерк А., 1986.195-6.