жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

КАЗАК ЭДЕБИЕПНЩ ТАРИХЫ. XX РАСЫРДЫЦ БАС КЕ31 (1900-1917) 136желкщ «Мын 6ip тун», «Тотынама», «Кнсса ислэмбия», «Куран»катарлы ютаптардан алган. Курандагы имандылык, даналыкгибраттар мен арта Ty6ipi араб, парсы, ундщен тараган жыр,тэмсш-мысал, аныз-ертеп катарлы керкемдж казыналарды жетебшген жэне соларды езшщ идеялык максатына орай халыккагибрат етуш жен керген. Бул топтагы шыгармалары енер-бшшненкенде, бейкам халыкка тэл1м жолындай эсер еткен. Сонымен,Акыт жазган дастандарды шартты турде уш топка белуге болады.EipiHmi — шыгыстык жега, еюшш — дщи, yniiHiui — тарихитакырыпка жазган туындылар.Акыттын «Кажыбаяны» — сапарнамалык сипаттагы шыгарма.Акын дастанында сол тустын eMip суреп, кажыга барган елагаларыньщ жпл-женекей керген киьщдыктарыч кещненсуреттейдд. Акыннын «Жэшбек батыр» дастанында кикулы киынзаманда ел тэуелаздшн ойлаган ер бейнеа керщеш. Автор букшгумырын халкынын бостандыгы мен бакытына арнап, едджтуын кетерген Жэшбек батырдын epniriH халыкка танытудымаксат еткен. Белгш дэу1р шындыгын аркау ете отырып, ел1 уппнбасын бэйгеге пккен кайтпас каЪарманнын бейнесш сомдаган.Бул дастан — халкымыздьщ азаттык куресшщ шындыгынбейнелеген кунды туынды. «Кобда кенес» — тарихтын тар кезешнтаразылайтын туынды. Шыгармада Монголия казактарынынбасынан еткен екипш 6ip «Акгабан шубырынды» болган кайгы-Kaciperri кезен KepiHici камтылган. Болган окига желюшенжазылган шыгарма — тарихымызды танып, TaHbiM-TyciHiriMiaaiкенейте туе ер тартымды мура.Акыт кептеген эпикалык шыгармалар жазып, аймакэдебиепнщ такырыптык аясын кенейтуге улкен улес к ос кан.Екщпп жагынан— e3i eMip сурген ортадагы надандык-каращ вшык,мешеулйс салдарынан туган сан турл1 жагымсыз мшез-кылык, icэрекетгердасынга алды. Оларды халыктын мэдението ел катарынажетуше кедерп болар кесепатдеп карайды. Акын сынап-мшеуменгана шектелмейш. Кепшшжке, ecipece жастарга багыт-багдарболарлык жол сштейш. Ол — енер-бшм жолы, ел алдындагы парызбен карыз, адамгершшк жолы.Макыш Калтаев (1869-1916) — жиырмасыншы гасырдын баскезщде 6ipHeme елендер жинагы мен аударма ютаптар жариялаганагартушы акындардын 6ipi.Макыш eMipi туралы 6ipaa мал!мет онын ез жинактарындакездесеш. “Казак ахуалынан бехас еткен манзумасы” жинагынаенген “Атым — Макыш” деп басталатын елешнен акыннын тепмен ата-бабасы, cni мен турган жер1 туралы деректер табамыз: