жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

443 ЖИЕНГАЛИ ТШЕПБЕРГЕНОВ (1895- 1933)Жиенгалидын белпаз туындыларынын катарына «Курен тебелбие», «Тешлк», «Енбек ата», «Кара бала» пьесаларьш жаткызугаболады. Шольш айтар болсак: «Курен тебел биеде» автор елдепаткамшерлердщ, бай-болыстардын зорлыкшьш эрекетш эжуалапкерсетуд1 максат тугкан; «Теншк» —байлар турмысынан алыныпжазылган уш шымылдыкты ойын ютабы; «Кара бала» мен«Енбек ата» («Енбек» деп те жазылады) балаларга арнап жазылгандуниелер. Сондай-ак колжазба куйшде калган «Жалшы» пьесасытуралы да айтыльш жур.Брар кезшде жазылса да, баспа бетш кермей, жариялапулгермеген epi колжазбасы сакталмаган, журтшьшыкка мулдетаныс емес туындылар.Колжазба куйшде калган белпаз драматургиялык дуниелер1irniHeH 83ipre колга тускеш — «Ораза» пьесасы21 гана. Б рколжазба туралы зерттеуии Еайша Ниязова былай дейдк «Жазыкжолды жалпы дэптерда келденещнен еюге бел in, койьш ютапшаTapiaai епп киган. Сырткы беттщ он жак шекесшде «ЖиенгалиТшепбергенов. «Ораза» (6ip шымылдыкты кулюш ойьга ютабы)»деп жазылган»22.Пьеса 1928 жылгы 8 наурызда Кызылжар каласында жазылган.Соган сэйкес нелзл такьфыбьшьщ да кешеп кенеспк заманталабьшен ундес келетшш умытпаганымыз жен. Бупнгщей дшиceHiMi бойынша eunciMfli ешкандай кематуге болмайтьш зайырлыкогамда оразага деген журтшылык кезкарасьшын бурьшгыдантубегейл1 езгерген1 мэл1м. Ka3ip ораза устаушылар саны жылданжьшга артып келе жатканы да белгш1.Сондыктан Жиенгалидын б р шыгармасына ез заманьшыншецбер1нде гана сейлеген жарияланым репнде караган дурысболады. бйткеш жазушы кетерген такырып, сахна терше шыгарыпотырган сез терюш Ka3ipri окьфман кешлше кона коймайды.Жиенгалидын керкем прозадагы кернекп енбектершщ 6ipi—«Танбальшар» хикаяты (жазушынын ез сез1мен айтсак, «узакэнпмеа»). Бугшп окьфман ушш мазмуны жумбак жатканынакарамастан, «Танбальшар» —ез заманында кешнен танылып, казакэдебиепндеп елеул1 туындьшардын 6ipi болган.Хикаят 1930 жылы жеке ютап болып шыккан23 жэне сол кездшезшде жазушынын субел1 шыгармашьшык табысы деп багаланган.Оньш кейШр узшдшер1 оку хрестоматияларына енген. BipaK 1930жылдан кейш кайта басылмаган.Шыгарманын басты KeftinKepi — Калман. Калман —Жиенгалидын баска да кептеген шыгармаларынын Keftinxepi21 Ж. Тихепбергенулы. Танбалылар. —Актебе, 1997,200-212 бб.и Сонда.и Ж. Тшепбергенов. Танбальшар: Повесть. Кызылорда, 1930,78-6.