жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

369 FYMAP КДРАШ (1875- 1921)улгерген елен кумар адамдардын айтуымен гана жетш отыр.1911 жылы акыннын уш елен штабы жарык керген. Etceyi —Уфада басылган “Бала тулпар” мен “Тумыш”, ymiHiiiici —Кдзандажарияланган “Кдрлыгаш”.Румардыц “Тумыштага” елендер1 ел агаларымен жэнеимандылык жолын устар моллалармен сырласу сипатында. Акынжинакка енген елендершщ кай-кайсысында да урпак тэрбиесш,эйел-ана релш, шлым-бшмнен кенже калган ел жагдайынжалкаулык пен надандык зиянын ашына теб1рене тол fan, халыккакызмет етуш насихаттаган.Гумар “Бала тулпар” мукабасындагы терт тармакта жэне жинаксонындагы корытынды елешнде ак сейлеп, гибрат айтуды максатетед1. Бул —акыннын буюл шьтармасына ортак нысанасы.Аталган жинактагы келел1 шыгармалары — заман жайындагаекьуш толгауы. Акын оларда казак халкынын еткен дэуйрлердепедщк, ерлйс салтын, багзы эдет-дагдысы мен сэн-салтанатын,ел камын ойлар ерлер мен 6epeKe-6ipAiicri ансай еске алып,заманнын, Kici кулкынын бузылуын, эдепаздж пен еюжуздшк,MertipiMci3fliK пен ж1кке бел1нушипк балалап, заман азьш, казактынбага кайтуын капал ана-кайгара жырлайды.Еумардын шамыркана аяусыз шенейпт — надандык пендаракылык пен тогашарлык, жагампаздык пен паракорлык,мактангейлж пен шаригат жолын бурмалаушылык. Ол багзыжырауларша термелеп, толгана отырып, хан мен халыкка,патша эимдер1 мен паракор ел билеушшерге, бала мен эйелгесыншылдык байыптаулар жасап, сол заманга орныкты бага береда.Халыкты оянуга, енер-бшмге, ipreAi ел болуга, eMipni жанартууппн кам-карекет жасаута ундешп.Еумардын замана xani мен табигатты салыстыра суреттеушен03i акындык енеге алган Шэлгез acepi байкалса, багзы даркандала мен кешпел! eMipni еске алуда Шэнгереймен ундестшайкын ангарылады. А.Нуркатов айткандай: “ BipaK Гумар оныжалан кайталамайды, He6ip тын тенеулер, тапкыр салыстыруларколданады, дамыта, dpi терендете отырып колданады”34.Гумар “Кдрлыгаш” жинаганда “Тумьпп” пен “Балатулпардага”ой-пшрлерш дамыта тускен.Бул дуние себеп, талап дуниеа,Тек журген себеп етпей болар харап.Осы ею жол жинактагы барлык елен, толгаулардын тем1рказыгыicnerri. Акын айтар ойларын осы жолдардын мазмун-мэшмен14А.Нуркатов. Абайдын акындык дэстури А , 1966.