жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

КАЗАК ЭДЕБИЕЛНЩ ТАРИХЫ: XX РАСЫРДЫЦ БАС KE3I (1900-1917)___________472сипатпен дамуы жолында хаюм Абайдын акындык айналасы2,акындык мектебР ыкпалы жуйесшде когамдык-элеуметпкмэселелерд1 кен камтып жырлау калыптасты.Бул кезенде эдебиет тектершщ (эпос, лирика, драма) элемшкеркениеттеп жанрлары ултгык дэстурлер непздерш сактайотырып, шыгыстык (typkJ, араб, парсы, уши), еуропалык (орысжэне батыс Еуропа халыктары) классикальпс урд1стершщкеркемдгк ыкпалдастыгы тургысында дамыды. Кернекп каламгерказакмэдениетшш еркениеттер тогысында дамып келе жаткан копгасырлык жолына cepniH экелу1 мумюн жанаша оку жолын «жанаокуды» — «усули жадитп» жактады, ел арасында соны барыншадамытуга эрекет icrefli; жана ережемен жазылган ютаптар, жанаютаптар шыгарып таратты, нагыз магынасында агартушы болды»4.Казак эдебиеп тарихынын осы кезешндеп дамуында окуafapTyсаласында мугагпм устаз каламгерлердщ шыгармашылыгыайрыкша даралана кершш. Шэюрттерд1 окыту мен тэрбиелеужэне каламгерлж жумыстарьтн шыгармашылык 6ip арнадатогыстырып устау —казак тарихындагы байыргы турю еркениеп,ислам мэдениеп еркен жайган замандардан жал гас ып кел in, XXгасырдын басындагы рухани мэдениет1м1зд1н айрыкша кубылысыретшде даралана танылды. XIX гасырдын еюнпп жартысынанбастап, казак даласынын барлык аймакгарындагы отырыкшыжэне жартылай отырыкшы халкымызды материалдык жэне руханимэдениет салалары жактарынан еркениетпк денгейге кетерущустанган багдарлы устаз — каламгерлердщ шыгармалары улттыкэдеби-тарихи дамудагы агартушылык кезен сипатын курады.Тайыр Жомартбаев бурынгы Семей облысы Шынгыстауатырабындагы Мукыр болысында, Акдала деген жерде (каз1рпШыгыс Казахстан облысы, Абай ауданы, Кекбай ауылы) дуниегекелген.Мусылманша сауаты бар экеа Тайырды он ею жасынан бастапауыл молдасында окытады. Одан кейш бала Абай айналасындагык ер н ер акын Кекбай Жанатайулынын медресесшде бшм алган.Кекбайдын dpi агайыны, dpi ауылдасы, кейш педагог, акынжазушыТайыр Жомартбаев, езшщ 6iniM жолын, акындык OMipiHКекбай медресесшен, Кекбай мектебшен бастайды.Будан кейш 1904—1907 жылдары Семей каласындагы медреседебшмш кенейте жалгастырады, осы жылдары жумыс 1Стей журторыс мектебшен уш сыныптык бастауыш бшм непздерш игередй1908—1911 жылдары Уфа каласындагы «Галия» медресес1ндеокып, Семейге оралганнан кейш Жакия кажы мектебшде (1912—2М. Эуезов. Абай мектебшщ ашндары. А., 1988,93-94-66.3 К Мухамедханов. Абайдын акын maKiprrepi. 4-кггап. —А., 1997, 240-6.4 Б. Кенжебаев. Эдебиет белестерь А., Жазушы, 1986,189-6.