жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

271 СУЛТАНМАХМУТ ТОРАЙГЫРОВ (1893-1920)Оспан, Кдлтандар уш 'н Нурымнын Кдмарды айттыруыаса 6ip ынгайлы ic ezU. вздершщ елге жасап отырган зорлыкзомбылыгынамыкты TipeK, суйешш Нурым болады деп санайтынолар Омардын карсылыгына карамастан, Кдмарды Нурымга беруд!шешеш. Калын малын да (40 жылкы, 10 туйе, 500 сом) кел1сшкояды. Ескшк салттарды 6epix устап отырган осы адамдардыСултанмахмут жаналык атаулыга жаны кас, ерюндак, бостандыкдегенда тусшбейтш eciciHiH Keaaepi ретшде бейнелейш. Олар окыганадамды «шокынды», «бузык* деп багалайды. Эшейщде мулэтмсш,ешнэрсеге KipicnereHcin журепн Калган кажы Омардын Нурымгакыз 6eprici келмейтшш eciireH жерде буркырап: «Буларга ез1сеюдщ кара журек... болмаса Ахмет секщщ сып борбай, шала казакболмаса, баска мусылман Kici жага ма? Сен шокынды, былшылдадыекен деп, мен пайгамбар жасынан асканда, кажы басыммен eripiKайта алмаймын. О баланын билт ез1мде. Шокындырган Кдсешншкайда шокындырсан, онда шокындыр. Камарды тагы орысшаокыган 6ipeyre 6epin, суйепм1зге танба кыла алмаспыз. Казаккаберсек, казакта буцан артык им бар? Соган барып та обал табатынболса, кияметте мен аркапайын, куэ болындар! Нурымнан артыкпайгамбарга берем1з бе? Баска былшыл сезд! кой. Келер сэткекуда Tycip! Ендш сум заманнын адамы да 6ip турл1: бала бармайдыдегенда тауып алыпты. Эке берсе, кыз кайда бармаушы еда. Сеткерш отырып, бала калай онсын! Как бастан салып ж1берейшбе?*— деп ашуланады37.Булардын зулымдык айласы кысылшан жерде Нурымнан даасып кетеда. Нурымга Кдмарды тартып алу жагын сездареда де,айтканын ютемегет ушш Нурымнын жлттерше уйш талатады.Мунын 6api Нурым, Оспан, Кдлтандардын есю казакауылдарындагы билеп-тестеуш1 таптын озара жемтжтес еюлдер1екендагш дэлелдешп. Олардын ic-apeKeirepi, деюр кылыктары езAeyipiHiH шындыгына, ез ортасы мен тэрбиесше лайык бершген.Романнын непзп такырыбы кыз тагдыры болган мен, жазушыонда X X гасыр бас кезшдеп казак eMipiHiH шындыгын жан-жактысуреттеуге умтылады. Непзп окига кабатында карангы халыктынтагдырын байлап отырган феодалдык салт-дэстурге карсы ункетереда. Сол карангьшык пен надандыкты ата жолы деп берйсустап, елда зар жылатуга пайдаланган ел бил1гщдеп адамдардыэшкерелейш. вздершщ келешегш ойламай, цпкен-жегенге мэзболып журген елдш калын надан тобын да сынга алады. Жоккаалданып журген карангы кепп api аяйды, api олардын iciH Kepinызаланады. Нурымнын Камарды алу тойы кезщде езйппе мэзболып «кызыктап» журген топты суреттей отырып, Султанмахмут” Сонда, 24-6.