жекелеген ак.ындар шырармашылыеына шолу

КАЗАК ЭДЕБИЕТШЩ ТАРИХЫ: X X РАСЫРДЫЦ БАС KE3I (1900- 1917) 166inexipeciHe, турмыс-салтына, казак жерш отарлау тагдырынаарналган. Галым мураларынын шпнде мэдениет пен эдебиет,улттык сез енер1 жайлы жазгандары эдебиет тарихында елеул1орын алады.Бул ретте онын “ Кдзак елкесшщ тарихи тагдыры жэне мэдениеркеш” (“Исторические судьбы киргизского края и культурныеего успехи” , 1903) зерттеушщ мацызы айрыкша зор. Мунда казакжершщ мын жылдык тарихы, елкеш ертелЬкеш мекендегентурл1 ру-тайпалардыц, елдер мен улыстардыц калдырган заттыкескерткштер!, сэулет енершщ белгшер1 жан-жакты сез болады.Автор Геродоттан тартып, кытай, уйгыр деректерше жупнш,кептеген окымыстылардьщ енбектерше суйене отырып, казакжерш жайлаган, басып еткен халыктардын тарихи i3aepiHeшолу жасайды, кене гун, уйсш, аргын, найман, керей, алшынтагдырларын сез етш, одан монгол, калмак шапкыншылыктарыдэу1рше ойысьш, казак хандыгынын курылуын баяндайды;акьфьщца, орыс отарлауыньщ кезендерш тэптштей тусншреда.«Казак» этнонимшщ калай шыккандыгы жешндеп аныздыкелтсрш, “кыргыз” деген атаудын непзаз екещпгш дэлелдейш.Бул енбекте би, батыр, хан, улы жуз, орта жуз, кшп жузугымдарьша аныктама бершедь Эбшхайыр, Касым, Жэшбек,Керей, Барак, Абылай, Кенесары хандардын дэуф1, олардынел аралык эрекеттер1 сипатгалады. 0cipece кен сез болатынмэселелер— казак-калмак, казак-орыс, казак-кытай карымкатынастары.Атьпиулы Актабан шубырындыньщ себептер1,казактардын 6ip бел тнщ орыс колтыгьша юру жагдайларыкещнен укгьфылады. Бул орайда Элихан Бекейхан тарихиокигаларды объективт! турде багалайтын сарабдал окымыстыекендтн керсетед1. Кейш сансакка жупртшш, наукандык саясатагымымен б1рде олай, б1рде былай булгактатылган идеологиялыксаудагершшйсгщ келенкеы де жок. Улкен шайкастар, ipi окигаларкашан, кай жерде болгандыгы дэл бершедь03iHiH жалпы тарих, котам тарихы, этнологиялык енбектер1ндегалым эдеби материалдарды, эдеби муралардыц танымдык дереккездерш утымды да непзд1 колданып отырады.Халкымыздыц тарихы, элеуметпк курылымы, отаршылдыкзардаптарын iueryi, турмыс-салты, мэдениет!, саяси Kypeci, бш мденгет туралы ткф-байламдарын Элихан Бекейхан “ Казактар”(“Киргизы”, 1910) деген орыс тшнде жазган зерттеувдежалгастырып, терендете туседк Мунда турю тектеске жатканменказак 6ip халык, кыргыз eiciHiiii 6ip халык екеш тагы да айкынайтылады. Ен алдымен бул енбектшдемографиялык, статистикалыксипаты басымдыгын ескеру кажет. 1817 жылгы санак нэтижес1ндеказактардын Ресейдеп халыктар шпнде алтыншы орында турганын,